1PZ2a7xaD

Aneks XVIII
Korespondencja ks. Józefa Teodorowicza w sprawie zawilgocenia
murów katedry, powodującego destrukcję malowideł J. H. Rosena
(1933). Archiwum FKiDOP, teczka 412 (12)
A) List ks. Józefa Teodorowicza do prezydenta Lwowa Wacława
Droja now skiego*, Lwów, 28 VI 1933
Jaśnie Wielmożny Panie Prezydencie!
Udaję się do Pana Prezydenta w sprawie Katedry ormiańskiej.
Otóż w roku zeszłym ukazały się niespodzianie groźne i zatrważające zjawiska zawilgocenia wewnętrznego Katedry, których skutki
zaczęły się fatalnie odbijać na obrazach Rosena: a mianowicie farby malowideł rozkładały się skutkiem wilgoci i malowidła poczęły w lin -
jach i konturach zanikać. Zaniepokojony w najwyższym stopniu, odniosłem się wówczas do Magistratu, który strzegł szczególniej tej świą -
tyni, jako jedynego w swoim rodzaju zabytku sztuki we Lwowie. Odniesienie się moje miało pożądany skutek, albowiem ze strony
Magistratu zjawiła się komisja, której przewodził pan Olszewski. Komisja uznała za niezbędne wprowadzenie do Katedry centralnego
ogrzewania a zarazem przedsięwzięcie sposobów na usunięcie dostępu wilgoci z zewnątrz. Rezolucja komisji magistrackiej została mi
doręczona.
Nawiasem tu dodam, że sprawa ta stała się głośną we Lwowie i poruszana była w lwowskich dziennikach, które uderzyły na alarm, iż
słynne freski Rosena, znane już dobrze zagranicą, są zagrożone.
Daremnie jednak wyczekiwałem jakiegokolwiek znaku życia ze strony Magistratu. W chwili, kiedy każdy dzień opóźnienia był
brzemienny w skutki, wobec szybkiego posuwania się wilgoci, upływały miesiące bez żadnego – dosłownie mówię – żadnego znaku
zainteresowania ze strony Miasta. Tymczasem miesiące zaniedbania odbiły się w obrazach w dalszym ciągu tak fatalnie, iż nawet
na obrazie najwspanialszym: Ukrzyżowanie, wilgoć dokonała częściowych zniekształceń przez zatarcie farb. Po każdym deszczu
występuje już nawet w prezbiterjum na murze woda tak, że ją można wprost zbierać. Miałem sposobność przy poświęceniu miejsca
na zasiew lasu dotknąć w rozmowie z Panem Prezydentem tej piekącej sprawy. Jak wynikało z odpowiedzi, Pan Prezydent nie został
poinformowany o stanie, w jakim się znajduje Katedra i raczył mi obiecać, iż sprawę tę rozpatrzy i że się nią zajmie.
Pozwalam sobie tedy dzisiaj przypomnieć Panu Prezydentowi łaskawie mi uczynioną obietnicę, zwracając przytem uwagę na to,
że jeżeli teraz zaraz nie rozpoczną się niezbędne roboty dla przygotowania ogrzewania wewnątrz kościoła i inne, to może być na nie
w jesieni bodaj czy nie za późno.
Czynię to moje niniejsze przedstawienie w pełnej nadziei, że Pan Prezydent raczy zająć się skutecznie tą sprawą, która doprawdy,
wchodzi już w stadjum, w jakim angażuje honor Miasta Lwowa; albowiem liczni przybysze z kraju i z poza kraju zaczynają już zwracać
uwagę na zagrożenie malowideł, które niewątpliwie są dziś już nieomal światową atrakcją Lwowa. Ja sam, niestety, wyczerpawszy
wszel kie fundusze w samą restaurację Katedry nie mogę już literalnie żadnego pieniężnego uczynić wysiłku.
Dodaję przytem, że kosztorys niezbędny nie przenosi sumy trzydziestu tysięcy złotych, a więc jak sądzę, wcale nie tak trudno dla
wydostania jej ze strony Gminy Miasta Lwowa.
Przy tej sposobności pozwalam sobie załączyć dla Pana Prezydenta wyrazy prawdziwie oddane głębokiego szacunku.
Lwów, dnia 28 czerwca 1933.
* Wacław Drojanowski (1896–1981), prezydent Lwowa w latach 1931–1936.
405