1PZ2a7xaD

która jednak, jak wolno przypuszczać, jest tożsama z tą,
która stoi w katedrze do dziś. Opisywane przez Piotrowskiego
(najpóźniej w roku 1925) elementy wyposażenia
powstały więc z materiałów pozyskanych z warszawskiego
soboru. Zgoda Ministerstwa Robót Publicznych na
ofiarowanie tych fragmentów z rozbieranego soboru jest
datowana w grudniu roku 1924. W roku 1926 Dionizy Kajetanowicz
pisał w swo im przewodniku, że stare, barokowe
„urządzenie wnętrza” usunięto w roku 1925, oraz że
– jak chyba należy rozumieć – w związku z tym „wielki
ołtarz, tron biskupi i ambona ulegną zmianie” 399 . W drugim
wydaniu tego przewodnika (z roku 1930) dodaje, że
w latach 1927–1929 dla katedry „wykonano wielki ołtarz,
tron biskupi i półkolistą balustradę według projektu prof.
Witolda Minkiewicza” 400 . Ani słowem nie wspomina tam
jednak o marmurach z Warszawy.
Wiadomo więc, że po usunięciu drewnianego wyposażenia
wnętrza, nowe, marmurowe istniało w (co najmniej)
dwóch wersjach. Wspomniane zdjęcie w cytowanej publikacji
Piotrowskiego przedstawia pierwotną aranżację prezbiterium,
zmienioną zapewne z powodów, o których pisał
autor. Widoczne na fotografii trójkątne elementy nastawy
oraz fragmenty archiwolty znad tronu biskupiego można
nadal oglądać w przedsionku katedry [il. 103 a–b]. Druga
(albo któraś kolejna) wersja, autorstwa Minkiewicza, istnieje
do dziś. Trudno to jednak pogodzić ze wspomnianym
na wstępie tych rozważań projektem Mączyńskiego.
Nie jest on, co prawda, datowany, ale jest mało prawdopodobne,
by praca architekta przy katedrze mogła trwać
jeszcze po zakończeniu I wojny światowej. Zachowane
dokumenty mówią o wypłaceniu mu należności w roku
1917 401 . Sprawę komplikuje dodatkowo fakt, że oprócz
dwóch płyt lwow skich, mensa z identycznym antependium
istnieje w ołtarzu głów nym kościoła ormiańskiego
w Stanisławowie, gdzie roboty remontowo-konserwatorskie
prowadzono w latach dwudziestych, prawie współcześnie
z instalacją warszawskich marmurów w katedrze
ormiańskiej [il. 104] 402 . Należy więc przyjąć, że rysunek
Mączyńskiego powstał dopiero w latach dwudziestych,
a w takim razie artysta musiał był współpracować przy
odnowieniu katedry jeszcze około ro ku 1925. Kluczem do
rozwiązania tego problemu jest, jak się zdaje, adnotacja
na rewersie rysunku ołtarza: „Rekonstrukcja Fr. Mączyńskiego”,
sugerująca niejako wtórność szki cu architekta,
wszystko bowiem wskazuje na to, że Mączyński na tym
rysunku po prostu „zrekonstruował” ołtarz (pewnie też
tron biskupi i ambonę) z przywiezionych z warszawskiego
soboru marmurów. Zaprojektował konstruk cję mogącą
pomieścić i w miarę możliwości zharmonizować gotowe
elementy; to dlatego tak dokładnie jest oddany – bo sko-
100 101
128