1PZ2a7xaD

69 a
się odnaleźć wiele z opisanych przez artystę motywów,
za czerpniętych z przestudiowanych na San Lazzaro rękopisów:
69. Józef Mehoffer, drzewa w Raju:
a) fragment projektu dekoracji katedry
ormiańskiej (1907); – b) rysunek
w szkicowniku artysty
Na poziomej podstawie pola […] stoją ciasno obok siebie
rośliny niewątpliwie w intencji rysownika przedstawiają -
ce drzewa. Każde z nich odrębne i należące do różnych
stref klimatycznych, w kształcie wachlarzy, pawich ogonów,
strzę piastych palm, kaktusów, róż, czy czegoś przypominającego
kalafiory, podniesionych do niezwykłej dla
nich wielkości [il. 69 a–b].
Między ptakami widzimy nietylko uświęcone zwyczajem
gołąbki, ale także koguty, czaple, pawie i nawet jakiś
orzeł zasępiony. […] Niektóre czaple o nadmiernie długich
szyjach oplatają [się] nimi ufnie z tęsknotą dookoła
pnia drzewa, na którego koronie rozłożone są liście jaworu,
a jagody zwisają w kształcie ananasów. Gdzieś u samego
szczytu wabi czaplę mały ptaszek [il. 70 a–d] 269 .
70 a
Z kolejnej podróży studyjnej do Wenecji, przedsięwziętej
na Wielkanoc roku 1907 (czyli już po przedstawieniu
projektu dekoracji katedry arcybiskupowi), w której tym
razem towarzyszyła mu żona, Mehoffer przywiózł nowe
pomysły, znów zapożyczone z ormiańskich miniatur, najwyraźniej
z myślą o ich wykorzystaniu w modyfi kacji pierwotnego
projektu przy przenoszeniu go na ściany katedry:
Motyw zwierząt zjadających się wzajemnie byłby do wyzyskania
w katedrze na skalę większą. Niektóre pretensjonalnym
ruchem oglądają się za siebie. Węże duszą za szyję
ptaki; ptaki prosto w dzioby wzajemnie śpiewają, inne
88