1PZ2a7xaD

136 137
cje malarskie wogóle wydawało się wprost wykluczone.
A już tem mniej pod malowidła o charakterze monumentalnym
13 .
Malarz potrafił jednak wykorzystać te niesprzyjające
warunki i w bardzo pomysłowy sposób podzielił dostępną
powierzchnię na kilka pól, stwarzając swego rodzaju „szablon”,
który zastosował w rozplanowaniu scen na ścianach
trzech przęseł. Pozostałe trzy ściany, ze względu na inne
rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, musia
ły zostać potraktowane indywidualnie. Każda ze ścian
w poszczególnych przęsłach mieści na osi stosunkowo wąskie
okno 14 , które rozbija jej płaszczyznę, pozostawiając
po obu stronach otworu oraz ponad nim trzy niezgrabne
połacie muru. Jedyny większy fragment jednolitej powierzchni
znaj duje się u dołu, na całej szerokości przęsła,
między posadzką a ławą okienną. Rosen podzielił ścianę
przęsła dwoma poziomymi pasami, przebiegającymi na
wysokości ławy okiennej oraz u nasady łuku wieńczącego
otwór, otrzymując w ten sposób cztery prostokątne pola:
dwa w poziomie – jedno poniżej okna (większe), a drugie
ponad nim (mniej sze), oraz dwa pionowe, po obu stronach
otworu okiennego 15 . Jeśli zaś uświadomimy sobie,
że okno pośrodku nie było pustą „dziurą” w ścianie, lecz
mieściło witraż (było niejako piątym polem obrazowym
w tym schemacie) ze scenami figuralnymi tematycznie
nawiązującymi do otaczających je przedstawień, a te z kolei
łączyła jedna naczelna idea – możemy skojarzyć to
rozwiązanie z podobnie rozplanowanymi ilustracjami Biblia
pauperum, zwłaszcza w egzemplarzach wydawanych
jako „książki blokowe” [il. 138 a–b, 139] 16 . Naturalnie podobieństwo
jest przede wszystkim formalne. Jakkolwiek
nie ma tu (na ścianach katedry) kanonicznego zestawienia
„typów” i „antytypów”, poszczególne przedstawienia
łączą się ze sobą bardzo ściś le pod względem ikonograficznym
i takie porównanie ze śred niowiecznymi ksylografami
– jak to pokaże analiza ikonograficzna malowideł
– wydaje się uzasadnione.
Zgodnie z (częściowo hipotetyczną) kolejnością powsta
wania tematyka obrazów i ich rozmieszczenie w katedrze
wyglądają następująco [il. 140 a–b]. Na ścianie
południowej na wy, zaczynając od wschodu, w pierwszym
przęśle widnieją przedstawienia odnoszące się do życia
i nauczania św. Jana Chrzciciela [il. 141], których uzupeł-
173