1PZ2a7xaD

99 a–b. Antoni Tuch,
pseudomozaika
(malowidło ścienne
imitujące mozaikę)
w kopule nowej
części katedry
99 a
zaś należałoby raczej uznać za rzemieślnika, wykonującego
zazwyczaj cudze projekty, niż samodzielnego artystę 391 .
Dekoracja w kopule jest więc, od strony technicznej,
malowaną imitacją mozaiki, a z ikonograficznego punktu
widzenia – kompilacją przedstawień zaczerpniętych
z VI-wiecznych mozaik w apsydach raweńskich kościołów:
San Vitale (Chrystus jako Kosmokrator, siedzący na flankowanym
przez aniołów globie) oraz San Apollinare in
Clas se (pasące się na zielonej łące owieczki), pokazanych
pod rozgwieżdżonym niebem wzorowanym na mozaikach
na sklepieniu Mauzoleum Galli Placydii 392 .
Wyposażenie wnętrza
Od samego początku prac restauracyjnych planowano także
zmianę wyposażenia wnętrza katedry. Projekt nowego
ołtarza głównego (za którym miały pójść ołtarze boczne
i inne sprzęty) był jednym z najważniejszych elementów
restauracji, a wykonanie jego szkiców powierzono Teodorowi
Axentowiczowi, równocześnie z zamówieniem przez
ks. Teodorowicza projektów dekoracji ścian u Józefa Mehoffera.
Jak pisał arcybiskup w liście do Namiestnictwa
Galicji w roku 1907: „Planów głównego ołtarza i ambony
podjął się […] znany malarz z Krakowa, Pan Aksentowicz,
który przy pomocy znanego architekty Pana Hendla sporządził
załączone kosztorysy” 393 . Wszystko wskazuje na
to, że na tym wstępnym etapie zakończyła się praca nad
ołtarzem oraz współpraca obu artystów przy restauracji
katedry w ogóle, gdyż ich szkice zostały odrzucone. Nie
znamy projektów Axentowicza i Hendla; jedynym (i domniemanym)
śladem ich pomysłów jest sylweta ołtarza
głównego, zaznaczona przez Mehoffera na jego projekcie
malowideł dla katedry z roku 1907.
Znacznie później, przypuszczalnie po I wojnie światowej,
szkic ołtarza wykonał Franciszek Mączyński (rysunek
w zbiorach MCK 394 ). Jedyne pewne wiadomości o ołtarzu
Mączyńskiego przynoszą: ów niedatowany szkic [il. 100],
niedoskonała dokumentacja fotograficzna z okresu międzywojennego
[il. 101] oraz zachowana do dziś in situ marmurowa
mensa ołtarzowa zdobiona (od frontu i od tyłu)
dwiema płytami z ornamentalnym reliefem w sty lu wczesnochrześcijańskim,
identycznym z ornamentem antepen
dium widocznym na projekcie Mączyńskiego [il.102].
Sprawa autorstwa ołtarza nie budziłaby więc wątpliwości,
gdyby nie uwagi Józefa Piotrowskiego, konserwa-
126