30.01.2013 Views

Untitled

Untitled

Untitled

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

saxelmwifo enis swavlebis sakiTxebi:<br />

problemebi da gamowvevebi<br />

Issues of State Language Teaching;<br />

Problems and Challenges<br />

„qvewyobili winadadebis SeswavlasTan ara erTi siZnelea dakavSirebuli. saWiroa<br />

pirvel rigSi Tvalsazrisi, sintaqsuri Tvalsazrisi, romlis mixedviTac unda<br />

warimarTos kvleva-Zieba, Tvalsazrisebi ki saerTod sintaqsis obieqtis mimarT<br />

dReisaTvis, rogorc cnobilia, gansxvavebulia; saWiroa TvalsazrisTa Soris<br />

SedarebiT mizanSewonilis gaziareba, dazusteba da konkretul enobriv masalaze<br />

muSaobisas Sesabamisi principebis dacva“ (erTeliSvili, 1963, gv. 4).<br />

imis gamo, rom „sintaqsi ikvlevs enaSi istoriulad SemuSavebul zogad wesebs,<br />

romlebic safuZvlad uZevs sityvaTa SekavSirebasa da winadadebis tipebis miRebas“<br />

(kvaWaZe, 1966, gv. 6), Cveni dainteresebisa da kvlevis obieqts qarTul enaSi<br />

damkvidrebuli mizezisa da miznis garemoebebiT damokidebuli winadadebebis<br />

formobrivi (vgulisxmobT sintaqsur formas) modelebi da is leqsikuri<br />

saSualebani warmoadgens, romlebic dasaxelebul saxeobebSi iCens Tavs.<br />

Tavis droze hipotaqsis genezisTan dakavSirebiT g. rogava SeniSnavda, rom<br />

damokidebuli winadadeba Tavisi warmoSobiT kiTxviTi winadadebidan<br />

momdinareobda da, rom „qvewyobili winadadeba struqturulad warmoadgens<br />

kiTxviTi winadadebisa da misi sapasuxo winadadebis SeerTebis Sedegs. oRond, am<br />

SeerTebis safuZvelze kiTxviT winadadebas (resp. damokidebul winadadebas) ukve<br />

dakarguli aqvs kiTxviTi Sinaarsi“ (rogava, 1948, gv, 365). gamoTqmuli mosazreba<br />

naklebad aris sadavo, radgan, marTlac, „ qvewyobili winadadebis wevr-kavSirebi<br />

da kavSirebi igive kiTxviTi nacvalsaxelebi da zmnizedebia, romlebic kiTxviT<br />

winadadebaSi gvxvdeba“ (erTeliSvili, 1963, gv. 196). qarTvel mecnierTa azriT, aseT<br />

nacvalsaxelebad, upirvelesad, moiazrebian - vin, ra, romeli, sad da sxva<br />

nacvalsaxelebi.<br />

rTuli qvewyobili winadadebis (f. erTeliSvilis terminologiiT<br />

„daqvemdebarebuli winadadebis“) Seswavla faqtobriv warmoudgenelia mTavari da<br />

damokidebuli winadadebebis urTierTmimarTebis gareSe, misi saxeobebis gamijvnac<br />

xom am logikur-azrobrivi da leqsikur-gramatikuli erTeulebis sinTezis Sedegad<br />

xorcieldeba. amave sazogado enobrivi princis dacvis Sedegadaa miRebuli is<br />

sintaqsuri jgufebi, romlebic miznisa da mizezis garemoebebiT damokidebul<br />

winadadebebad iwodebian.<br />

saqme is aris, rom qarTuli enis doneze miznisa da mizezis garemoebebiT<br />

damokidebul winadadebaTa struqtura arsebiTad erTgvarovan formaSia moqceuli,<br />

semantikur gansxvavebas leqsikur erTeulTa SerCeva qmnis; ufro naTlad ki:<br />

dasaxelebul winadadebaTa semantikur-formobrivi modelireba damokidebulia<br />

mTavar winadadebaSi gamoyenebuli korelatisa da masze daqvemdebarebuli kavSiris<br />

leqsikur formaze (imitom...+ radgan//rom - gamoxatavs mizezis Sinaarsis<br />

konstruqcias; xolo imisTvis...+ raTa//rom -miznisas). leqsikuri maxasiaTeblebi,<br />

romlebsac Cven sxvagvarad SeiZleba korelatebi da kavSirebi vuwodoT, faqtia,<br />

rom mniSvnelovnad gansazRvraven winadadebis Sinaarsobriv xasiaTs, magram ra<br />

gansazRvravs maTs formas?! es warmoadgens im mTavar kiTxvas, romelze pasuxis<br />

gacemac umTavres sintaqsur amocanad gvesaxeba.<br />

vidre mizezisa da miznis garemoebebiT damokidebuli winadadebebis formobriv<br />

analizsa da maTSi „imitom“ (//„amitom“ // „magitom“) korelatis funqcias<br />

gavarkvevdeT, mizanSewonilad migvaCnia, sqematurad gamovsaxoT is leqsikuri<br />

SesaZleblobani, romlebic TiToeul maTgansa aqvs.<br />

mizezis garemoebiT damokidebuli rTuli winadadeba:<br />

205

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!