30.01.2013 Views

Untitled

Untitled

Untitled

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

saxelmwifo enis swavlebis sakiTxebi:<br />

problemebi da gamowvevebi<br />

Issues of State Language Teaching;<br />

Problems and Challenges<br />

IV uRleba - statikuri vnebiTebi (e. w. mdgomareobis pasivebi - Zustandspassiva): ZP1<br />

- saarviso versia: weria, agdia, afenia; ZP2 - sasxviso versia: uweria, ugdia, ufenia; ZP3<br />

- sazedao situaciisa: aweria, axatia.<br />

V uRleba - e. w. inversiuli zmnebi (anu iribi zmnebi - Indirekte Verben): IV1 -<br />

iribobieqturi piris niSniT: sZuls, hyavs, hqonda; IV2 - obieqturi qceva: uyvars; IV3 -<br />

situaciis niSniT: axsendeba, agviandeba; IV4 - eniani pasivis formisa: (ra) exumreba,<br />

(ra) emRereba.<br />

wignSi yuradReba eqceva masalis miwodebis Tanamimdevrobasac: jer ganxilulia<br />

gardamaval zmnaTa pirveli da meore seriis formebi, xolo swavlebis ufro maRal<br />

safexurze - e. w. inversiuli zmnebi, obieqturi piris niSnebi da mesame seriis<br />

formebi. irib zmnebTan avtori dawvrilebiT ganmartavs inversiulobis arss,<br />

gramatikuli da semantikuri subieqt-obieqtebis mimarTebas. bolos is aanalizebs<br />

Taviseburad uRlebad anu fuZemonacvle zmnebsac (aris, aqvs, hyavs, zis, modis).<br />

mwkrivebis CamonaTvali tradiciulia, oRond prezensul jgufSi (avtoris<br />

terminiT, I droiTi jgufi - I Zeitgruppe) aRaraa gamoyofili ori wre, mwkrivebi ki<br />

dawyvilebulia Semdegnairad:<br />

a. Präsens - awmyo, b. Futurum - myofadi, g. Imperfekt - uwyveteli, d. Konditionalis -<br />

xolmeobiTi, e. Konjunktiv I: Präsens Konjunktiv I - a. prezensuli koniunqtivi; Futurum<br />

Konjunktiv - b. futurumis koniunqtivi.<br />

kita Cxenkelma qarTuli zmnebis indeqsaciis principi bolomde gaatara vrcel<br />

qarTul-germanul leqsikonSi, romelic am saxelmZRvanelos uSualo da organuli<br />

gagrZelebaa. yvela zmnasTan miTiTebulia uRlebis tipi zemoT CamoTvlili<br />

simboloebis Sesabamisad da zmnebi dalagebulia budobrivi principiT (Zirebis<br />

mixedviT, versiisa da kauzaciis gaTvaliswinebiT), rac im droisaTvis axali sityva<br />

iyo qarTul leqsikografiaSi.<br />

leqsikonis winasityvaobaSi avtori aRniSnavs: „mTavari iyo, mepova axleburi gza<br />

qarTuli zmnis warmoCenisa, romlis meSveobiTac zmna ara marto yovlismomcvelad<br />

unda gaanalizebuliyo, aramed es gakeTebuliyo racionalurad. raki qarTul enas<br />

saxeli gauvarda, rogorc Znels, rTuli zmnuri sistemis mqones, saWiro iyo am<br />

formaTa labirinTSi cotaodeni sinaTle mainc Segvetana~ (Cxenkeli, 1960-1965, gv. XIX-<br />

XX).<br />

kita Cxenkeli asabuTebs, ratom araa mizanSewonili leqsikonSi sawyisis<br />

amosaval formad SerCeva da mis mixedviT zmnaTa gawyoba. mizezebad is asaxelebs<br />

masdarSi versiis arqonas, aqtiuri da pasiuri formebis, pirianobis ganurCevlobas,<br />

misgan zmnis uRlebadi formebis warmoebis SeuZleblobas, zogierTi zmnis Sesabamisi<br />

masdaris ararsebobas da sxv. (ix. Cxenkeli, 1958, 1, gv. 623-628).<br />

h. fenrixis „qarTuli enis mokle gramatika“ pirvelad gamoica 1986 wels. masSi<br />

gamoyofilia zmnebis 4 tipi: 1. gardamavali aqtivebi (xatavs); 2. pasivebi (i-eba/i-eva:<br />

ixateba, iglijeba, ireva, ingreva; -ebi: Tbebi, -d-eba: wiTldeba, pataravdeba); 3.<br />

gardauvali aqtivebi (muSaobs, darajobs, yviris) da 4. grZnoba-aRqmis zmnebi (uyvars,<br />

sZuls, unda). avtori ixilavs zmnebis Semdeg jgufebsac: bunebis movlenebis<br />

aRmniSvnels (Tbila, civa, moTovs, wvims), araregularuls (aris, aqvs, hyavs, midis,<br />

ivlis, aZlevs, dgas, wevs, zis, surs, svams, vardeba, brZandeba, hgavs) da metyvelebis<br />

semantikis zmnebs (ambobs, eubneba) (fenrixi, 1986, gv. 71-134). es dayofa ZiriTadad<br />

efuZneba ak. SaniZiseuls, magram zustad ar emTxveva, radgan avtori saubrobs piris<br />

niSnebis inversiaze uyvars tipis zmnebSic. garda amisa, enian formebSi e-s ar miiCnevs<br />

vnebiTis niSnad.<br />

naSromSi dawvrilebiTaa ganxiluli am jgufebis zmnaTa uRlebis<br />

Taviseburebebi.<br />

221

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!