30.01.2013 Views

Untitled

Untitled

Untitled

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

saxelmwifo enis swavlebis sakiTxebi:<br />

problemebi da gamowvevebi<br />

Issues of State Language Teaching;<br />

Problems and Challenges<br />

umravlesobisTvis „terra inkognita“-s warmoadgens... kavkasiur enaTa Seswavla<br />

mogvcems gasaRebs bevri istoriuli, magram naklebad cnobili enis wvdomisTvis~<br />

(diri, 2004, gv. VII; Cxenkeli, 1958, 1, gv. XXIII). mas Semdeg saukuneze meti gavida, magram<br />

swored zmnis swavleba uqmnis dResac yvelaze met Tavsatexs saxelmZRvanelos<br />

Semdgenlebs araqarTvelTaTvis, radgan Znelia, martivad da gasagebad aixsnas zmnuri<br />

kategoriebi, maTi warmoeba da funqciebi. swavlebisas erT-erTi mniSvnelovani<br />

sakiTxia qarTuli zmnebis swori klasifikacia, radgan es iZleva zmnis<br />

formacvlilebis gasaRebs.<br />

Cvens mizans warmoadgens germaniaSi Sedgenili saswavlo masalis mimoxilva am<br />

TvalsazrisiT. cnobilia qarTuli enis ramdenime germanulenovani saxelmZRvanelo:<br />

kita Cxenkelis, hainc fenrixis, lia abulaZisa da andreas ludenis, Stefi xotivariiurgenis,<br />

damana meliqiSvilisa da lia vitekis. am wignebSi gansakuTrebuli adgili<br />

eTmoba zmnebis daxasiaTebas, uRlebasa da klasifikacias. zemoT CamoTvlili TiTqmis<br />

yvela avtoris klasifikacia gansxvavebulia, radgan TviT amosavali principi<br />

gansxvavdeba.<br />

kita Cxenkelma 1958 wels SveicariaSi gamosca „qarTuli enis Sesavali“ da<br />

gaacno evropelebs Cveni enis gramatikuli sistema. sayuradReboa misi SeniSvna:<br />

„qarTuli zmnis klasifikacia mxolod misi sxvadasxvagvari Sinagani Sinaarsis<br />

mixedviT mouxerxebelia“ (Cxenkeli, 1960-1965, gv. XXIV). amitom mecnieri upiratesobas<br />

aniWebs formobriv mxares, roca zmna SinaarsiT gardauvalia, formiT ki gardamavals<br />

hgavs (mag., vamTqnareb, davamTqnareb) anda SinaarsiT gardamavali zmna - gardauvals<br />

(vyidulob - viyidi). aseT SemTxvevebSi zmna daxasiaTebulia formis mixedviT.<br />

avtori qarTulSi gamoyofs zmnebis or ZiriTad klass (Verbarten, Verbklassen): I.<br />

gardamavalsa da II. gardauvals. gardauvalSi, Tavis mxriv, Sehyavs oTxi qvejgufi:<br />

pasivebi (Passiva), saSuali zmnebis (Mittelverben) absoluturi da relatiuri formebi,<br />

mdgomareobis pasivebi (Zustandspassiva) da inversiuli zmnebi (Indirekte Verben). es<br />

klasifikacia hgavs ak. SaniZiseuls, magram ar imeorebs mas zustad, radgan calkea<br />

gamoyofili iribi (obieqturi anu inversiuli) zmnebi. uRlebis tipi xuTia, xolo<br />

qvetipebi gamoyofilia qcevis, situaciis, iribobieqturi piris niSnebisa da<br />

kauzativis markerebis mixedviT. simboloebad SerCeulia laTinuridan nasesxebi<br />

saTanado germanuli terminis pirveli asoebi (ix. sqema N1):<br />

I uRleba - gardamavali zmnebi (Transitive Verben): T1 - saarviso qceva: wers,<br />

akeTebs, asxams; T2 - saTaviso qceva: iwers, ikeTebs, isxams; T3 - sasxviso qceva: uwers,<br />

ukeTebs, usxams; T4 - sazedao (saTanao) situacia: daawers, moasxams; T5 -<br />

iribobieqturi piris niSniani: miswers; KV - kauzatiuri zmnebi: awerinebs, akeTebinebs,<br />

moasxmevinebs, aSenebinebs...<br />

II uRleba - e. w. dinamikuri vnebiTis zmnebi (Passive Verben):<br />

absoluturi (erTpiriani) formebi: P1 - iniani: iwereba, ipareba, ibadeba; P2 -<br />

doniani: TeTrdeba, saxeldeba, berdeba, Savdeba; P3 - ebiani (uniSno): kvdeba, Sreba,<br />

Tbeba.<br />

219

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!