Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

Y9HD'nin 30.01.2001 tarih, 16942/1519 sayılı kararına (Đşveren D.
C. XXXV, Sayı 9, Haziran 2001, 15-16) konu olayda; davacı işçi, toplu iş
sözleşmesinde ihbar tazminatının peşin ödenmesi halinde önel içinde
sözleşmelerden ve yasalardan doğan işçilik haklarından yararlandırılacağına
ilişkin hüküm uyarınca yıllık izin ücreti ve başarı primi talep etmiş,
yerel mahkemece istek doğrultusunda hüküm tesis edilmiştir. Yargıtay
ĐşK.md. 51'de yıllık ücretli iznin hesabında çalışılan ve çalışılmış sayılan
günlerin sınırlı bir biçimde sayıldığı, peşin ödeme suretiyle fesihte çalışılmayan
ve çalışılmış sayılmayan önelin dikkate alınması olanağının
bulunmadığı gerekçesi ile yerel mahkeme kararını bozmuştur.
Peşin ödeme suretiyle fesihte ihbar öneli içerisinde gerçekleşecek yıllık
izin ücretinin ödenmesi hususunun ĐşK. md. 51 ile ilişkilendirilmesi
kanımca yerinde değildir. Zira peşin ödeme suretiyle fesihte işçinin ihbar
önellerinde çalışsaydı elde edeceği ücret ve diğer yararların işçiye ödenmesi
gerektiği kabul edildiğinde, TĐS'de bu yönde bir hüküm bulunsun
veya bulunmasın işçinin yıllık ücretli izin ücretini de talep edebileceğinin
kabulü gerekir (Bu yönde: Ekonomi, Đş Hukuku, 181; Narmanlıoğlu, Đş
Hukuku, 542 dn. 233)
96
4. Kötüniyet Tazminatı
Bilindiği gibi, ĐşK. md. 13/C 3 uyarınca "işçinin sendikaya üye olması,
şikayete başvurması gibi sebeplerle işinden çıkartılması hallerinde
ve genel olarak hizmet akdini fesih hakkının kötüye kullanıldığını gösteren
diğer durumlarda (A) bendinde yazılı önellere ait ücretlerin üç katı tutarı
tazminat olarak ödenir".
Yasada kötüniyet tazminatına hak kazandıracak haller sınırlı tutulmamış
"işçinin şikayete başvurması, sendikaya üye olması gibi sebeplerle..."
ifadesiyle hakkın amacına aykırı kullanımını ifade eden diğer kötüniyet
hallerinde de tazminatın ödenmesi öngörülmüştür. Bilindiği gibi
kötüniyetin varlığını ispat yükü işçidedir. Ancak gerek ĐşK. md 13 gerek
SenK. md 31 çerçevesinde feshin kötüniyetli olup olmadığının tespitinde
fiili karineler, olayların kronolojik sırası, ispat yükünün karşılıklı olarak
yer değiştirmesi olgusu gibi hususlar dikkate alınarak ispat yükü yumuşatılabilir
(Süzek, Değerlendirme 98, 93; Đspat yükü konusunda bak., B.
Kuru/R. Arslan/E. Yılmaz, Medeni Usul Hukuku, 12. Bası, Ankara
2000, 428).
Yargıtayın 2001 tarihli bir kararına konu olayda (15.01.2001, E.
2000/14922, K. 2001/137, Çimento Đşveren D., C. 15, S. 2, Mart 2001,
67) işçi fazla çalışma ücretinin ödenmediği iddiası ile Bölge Müdürlüğü'ne
başvurmuş ve bunu takiben hizmet sözleşmesi işveren tarafından feshedilmiştir.
Yüksek Mahkeme davacı tanıklarının feshin kötüniyete dayan-