Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

Prof.Dr. Münir Ekonomi : Teşekkür ederim Sayın Başkan. Ben de
değerli meslektaşımı içtenlikle kutluyorum. Kararlar her yönüyle ve ayrıntılı
değerlendirilmiş, açık şekilde sunulmuştur.
Değineceğim konulardan birincisi, sayın Alpagut'un görüşüne açıklık
kazandırmak amacını gütmektedir. Đncelenen olayda belirsiz süreli bir
hizmet akdi yapılan işçinin eğitime tabi tutulacağı ve verilen eğitim karşılığı
olarak 30 ay çalışmayı taahhüt ettiği, buna uymadığı takdirde cezai
şart ödemesi öngörülmüştür. Yargıtay, 30 aylık çalışma taahhüdünün,
akdi belirli süreli bir akit haline getirmediğini ve işverence akit daha önce
ihbar ve kıdem tazminatı ödemede feshedilmesi dışında 30 aydan bakiye
kalan süreye ilişkin ücrete karar verilemeyeceğini bildirmiştir. Yüksek
mahkemenin isabetli bu görüşüne sayın Alpagut'da katılmaktadır. Ancak,
yanlış not almadıysam, kararla ilgili değerlendirmesini yaparken şu görüşü
de ifade etmektedir. Đşçinin verilen eğitim karşılığı 30 aylık asgari
hizmet süresinin getirilmesi hizmet akdini işçi yönünden asgari süreli bir
sözleşme haline getirmektedir. Böyle bir açıklama Alpagut'un tam görüşünü
yansıtmasa dahi, yanlış bir anlamaya yol açabilir ve çelişkili bir sonuca
getirebilir. Đncelenen olayda da görüldüğü üzere, işçi verilen hizmet
karşılığı 30 aylık asgari bir süre çalışmayı kabul ettiği ve buna uymaması
halinde cezai şart öngörüldüğünde, hizmet akdi işçi yönünden asgari çalışma
süresini kapsar şekilde belirli süreli, işveren için ise belirsiz süreli
bir iş ilişkisi olarak nitelendirilemez. Diğer bir değişle işçi için asgari çalışma
süresi olarak öngörülen 30 aylık sürede hizmet akdi taraflardan biri
(işçi) için belirli süreli, diğeri (işveren) için belirsiz süreli bir akit olarak
kabul edilemez. Taraflar, isterlerse 30 aylık süreyi her iki taraf için de
bağlayıcı olarak kabul ederlerse asgari süreli bir hizmet akdi oluşturulmuş
olacaktır; belirtilen sürede akit hem işçi ve hem de işveren yönünde
belirli süreli akit etkisine sahip olacak, o sürenin geçmesinden sonra yine
her iki taraf için belirsiz süreli bir akit olarak iş ilişki sürdürülebilecektir.
Đkinci konu, gerek yargı kararlarında ve doktrinde bir alışkanlık olarak,
sayın Alpagut'un açıklamalarından da tespit ettiğim gibi, belirli süreli
hizmet akitlerinde ihbar tazminatı ve kötüniyet tazminatı söz konusu olmaz
denilmektedir. Belirli süreli hizmet aktinde bildirim süresine göre
fesih türü uygulanmadığı için, ihbar tazminatı talep edilmesi mümkün
değildir; ancak kötüniyet tazminatı istenemediğinin belirtilmesi bize göre
uygun değildir. Örneğin iki yıllık belirli süreli bir hizmet akdi yapılmış ve
14. ayda işveren hizmet akdini, işçi tarafından kendisine karşı bir dava
açıldığı ya da bölge müdürlüğüne şikayet edildiği için feshetmiş olsun. Bu
durumda işveren hizmet akdini haklı bir sebep olmaksızın süresinin bitiminden
önce feshettiğinden, işçiye Borçlar Kanunu madde 325 uyarınca
tazminat ödemenin yanında, fesih hakkı kötüye de kullanılmış olduğun-
153