Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

yönetilmekle birlikte birbirinden tümüyle farklı kanunlar olmaları
nedeniyle Bağ-Kur K'nun 63. maddesindeki rücu tazminatına ilişkin ilk
peşin değer sınırının, T Bağ-Kur K'nun 47. maddesi bakımından kıyasen
uygulanmayacağı görüşüne de katılmak mümkün değildir. Çünkü, yukarıda
değindiğimiz Anayasa Mahkemesi kararlarına uygun yaklaşım
çerçevesinde, yasada özel bir düzenleme olmasa da sosyal sigorta
kurumunun sigortalı ya da hak sahiplerine bağlanan gelirlerdeki artışların
peşin değerini tazminat sorumlusuna rücu edemeyeceği sonucuna
varılabilir.
Koçak görüşüne dayanak olarak ayrıca, Bağ-Kur K'nun 63., Tarım-
Bağ K Kanununun 47. ve SSK'nun 26. maddelerinde düzenlenen rücu
haklarının halefiyet ilkesine dayandığını, Kurumun sigortalının halefi olarak
üçüncü kişilere rücu ettiğini ve bu nedenle sigortalı ya da hak sahiplerine
bağlanan gelirlerdeki artışların peşin değerini de tazminat sorumlusuna
rücu edebileceğini ileri sürmektedir. Aksi halde, üçüncü kişi yapılan
yardımların ilk peşin değerini ödeyerek sorumluluktan kurtulabilirdi. Biz
bu görüşe de katılamıyoruz. Çünkü, burada teknik anlamda salt bir
halefiyet hali söz konusu olsaydı dahi, sosyal sigorta kurumu ancak yerine
geçtiği sigortalı ya da hak sahiplerinin tazminat sorumlusundan isteyebileceği,
sigorta olayı ile arasında uygun illiyet bağı bulunan artışları
rücu edebilirdi. Oysa, katıldığımız görüşe göre gelirlerde ekonomik nedenlere
bağlı olarak yapılan yasal artışlar ile sigorta olayı arasında uygun illiyet
bağı bulunmamaktadır. Öte yandan, halefiyetle güçlendirilmiş rücu
hallerinde de rücu hakkının sınırı ile bu hakkı güçlendiren halefiyet arasında
ilişki kurmanın doğru olmadığını, bu gibi durumlarda rücu hakkının
borçlar hukukunun genel ilkeleri uyarınca zaten asıl alacaklının tazminat
sorumlusundan isteyebileceği miktarla sınırlı bulunduğunu, halefiyetin ise
esas itibariyle asıl alacaklının sahip olduğu teminatların rücu hakkı
sahibine geçmesini sağlamayı amaçladığını yukarıda açıklamıştık (bkz.
yuk. I. B. 1. b. aa).
Ancak belirtmek gerekirse, sosyal sigorta kurumlarının rücu hakkını
düzenleyen söz konusu maddelerden SSK'nun 26. maddesinin 2. fıkrasındaki
durum dışında rücu hakkının halefiyete dayandığını ya da halefiyetle
güçlendirildiğini ileri sürmek kanımızca isabetli olmaz. Çünkü, yukarıda
kısaca açıklamaya çalıştığımız üzere (bkz. yuk. I. B. 1. b. aa), rücu
hakkının teknik anlamda (salt) halefiyete dayandığından ya da halefiyetle
güçlendirildiğinden söz edebilmek için bunun yasayla öngörülmüş olması
gerekir. Oysa anılan maddelerde bu yönde bir düzenleme bulunmamaktadır.
Sadece, SSK'nun 26. maddesinin 2. fıkrasında Kurumun üçüncü
kişilere ve kusuru varsa bunları çalıştıranlara BK hükümlerine göre rücu