Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

% 30 zamlı olarak ödenir' kuralından yararlandırılması gerektiğinden söz
ederek fark ücret isteğinde bulunmuştur ... Endüstri mühendisi olan davacı
mühendislik alanında yüksek lisans yapmamış bu nedenle de yüksek
mühendis ünvanını kazanmamıştır ... Görüldüğü üzere Toplu Đş
Sözleşmelerinde öngörülen koşul gerçekleşmediğinden davanın reddine
karar verilmelidir".
Gerçekten yürürlükteki toplu iş sözleşmesinin 40.maddesine göre işçinin
zamlı ücretten yararlanabilmesi için ya "yüksek mühendis" ünvanını
taşıması ya da "doktora" yapmış bulunması gerekmektedir. Gerçi davacı
yüksek lisans yapmıştır. Ancak sosyal bilimler enstitüsünde işletme
anabilim dalında yapılan bu yüksek lisans kendisine yüksek mühendis
ünvanını vermemiş, dolayısıyla toplu iş sözleşmesinin aradığı koşul gerçekleşmemiştir.
b) Prim, ikramiye, maktu aylık
Yargıtayın prim alacağına ilişkin bir kararına (Y9HD, 25.9.2001, Çimento
Đşv., Kasım 2001, 50-51) konu olan olayda davacı işçi toplu iş
sözleşmesinde öngörülen prim alacağını talep etmiş, işveren ise işyerinde
üretime son verildiğini, söz konusu prime üretime yönelik çalışma ile hak
kazanılabileceğini belirterek isteğin reddine karar verilmesini savunmuştur.
Yüksek mahkeme kararında bu konuda şu ifadelere yer verilmiştir:
"Đşyerinde üretimin tamamen durdurulduğu taraflar arasında tartışmasız
olduğuna göre, prim hesaplama formülünde öngörülen ölçütleri kullanma
olanağı bulunmamaktadır...Öte yandan Toplu Đş Sözleşmesinin ek-5, B-
2/10 maddesinde 'istihsal faaliyetlerinin kısmen veya tamamen durdurulmasını
gerektiren tevsi, ıslah veya buna benzer sebeplerle demontaj ve
montaj işlerinde çalıştırılan işçilerin primleri, işbu Toplu Đş Sözleşmesinde
yer alan prim esasları dahilinde ödenir' şeklinde düzenlemeye yer verilmiş
ise de, burada ilerde yapılacak olan üretime hazırlık amacıyla demontaj ve
montaj işlerinde çalıştırılan işçilere anılan primin ödeneceğinden söz
edildiği görülmektedir. Somut olayda ise üretim faaliyeti tamamen
durdurulmuş, işyerinde çalışan tüm işçiler sadece fabrikanın üretime
yönelik olmayan bakım ve temizlik işlerinde çalıştırılmışlardır. Bu maddi
olgulara göre davacı işçinin Toplu Đş Sözleşmesinde öngörülen prime hak
kazanma koşullarını taşımadığı kabul edilmelidir". Gerçekten prime hak
kazanabilmeleri için işçilerin toplu iş sözleşmesine göre ya üretime
yönelik işlerde çalışmaları ya da üretimde bulunmasalar bile üretime
hazırlık niteliği taşıyan montoj ve demontaj işlerinde çalışmaları gerektiği
anlaşılmaktadır. Üretime yönelik olmayan bakım ve temizlik işlerinde
çalıştığı anlaşılan davacının prime hak kazanamaması toplu iş sözleşmesi
hükümlerine uygundur.