Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

Sonuç olarak, Đşyeri toplu iş sözleşmesinde atıf yapılan grup toplu iş
sözleşmesinin doğrudan o işyerinde uygulanması değil, işyeri toplu iş
sözleşmesinin hükmü olarak bir uygulanma söz konusudur ve bu, yasalara
aykırı olmadığı gibi, TSGLK'nun 3. maddesine de bir aykırılık oluşturmaz.
6. Toplu Đş Sözleşmesinin Düzenleyici Hükümlerinin Yorumu
Yargıtay 24.9.2001 tarih ve E.2001/15268, K.2001/14427 sayılı kararında,
toplu iş sözleşmesi hükmünün yorumu için yargıcın, bilirkişiye
başvurmadan hukuk bilminden ve öğretiden yararlanarak toplu iş sözleşmesinin
yorumunda izleyeceği yolu kendisinin seçmesini vurguladıktan
sonra, yorumla ilgili ilkeleri belirlemektedir. Buna göre, "toplu iş sözleşmesi
hükmü yorumlanırken önce söze (lafza) bağlı kalınmalıdır. Tarafların
ortak arzuları ve gerçek iradelerinin yorumunda temelini dürüstlük
kuralında bulunan "güven prensibi" dikkate alınmalıdır. Ayrıca normatif
bir hükmün yorumunda sadece hüküm değil,
Maddenin ve hatta sözleşmenin tümü göz önüne alınıp, öteki hükümlerle
bağlantısı değerlendirilip, sadece işçilerin lehine olacak bir yorum
tarzı benimsenmeden, objektiflikten uzaklaşmadan sonuca gidilmelidir."
(Çimento Đşveren D.,Ocak 2002, 49-52).
Bilindiği gibi Yargıtay, daha önce bir Hukuk Genel Kurulu Kararıyla
toplu iş sözleşmelerinin normatif hükümlerinin yasa hükümleri gibi yorumlanacağını
kararlaştırmış ( 21.2.1975, E.9-1040, K.227, Đlmi ve Kazai
Đçtihatlar D., Temmuz 1975, 3634-3635), ancak daha sonra 9. HD. kararlarında
bu konuda güven teorisi çerçevesinde tarafların ortak iradedelerinin
araştırılması yoluyla sözleşmelerin yorumundaki esasların geçerli
olacağına hükmetmiştir (Yarg. 9. HD:, 24.12.1975, E.52852, K. 227,
Yargıtay Kararlar D., Nisan 1976, 484; 8.2.1977, E.85, K.2680, ĐHU,
TSGLK. 1 No.10; 15.6.1982, E. 5032, K.5730, Tütis, Eylül 1982, 23). Türk
iş hukuku öğretisinde de, toplu iş sözleşmelerinin normatif hükümlerinin
objektif hukuk kuralları ve maddi anlamda yasa hükümleri niteliğinde
oldukları kabul edilmekle beraber, bu hükümlerin yorumunda tarafların
gerçek iradelerinin araştırılması gerektıği vurgulanmaktadır (bak. ve karş.
Çelik, Đş Hukuku Dersleri, 446-447; M. Ekonomi, Toplu Đş Sözleşmesinin
Niteliği, Hükümleri, Uygulama Alanı ve Sona Ermesi Konularında Önceki
Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi, Ankara 1984, 58-59; Şahlanan,
Toplu Đş Sözleşmesi, 165-167; K. Tunçomağ-T. Centel, Đş Hukukunun
Esasları, 2. Bası Đstanbul 199, 334-335; Süzek, 29-30; H.K. Elbir, Đş
Hukukunda Yorum, ĐHD. Ocak 1969, 31 vd.; Tuncay, Toplu Đş Hukuku,
203).