Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

1997/6405, 1998/8616), Yüksek Mahkemenin 2001 yılında bu görüşten
döndüğü görülmektedir.
Y9HD'nin 04.07.2001 tarih, 9089/12012 sayılı (Tühis, Kasım
2001, 51-52) kararına konu olayda işyerinde uygulanmakta olan
toplu iş sözleşmesinin 17. maddesinde işçilerin keyfi ve haksız olarak
işten çıkarılmaları halinde 12 aylık brüt ücret tutarında cezai şartın
ödeneceği öngörülmüştür. Davacı işçinin hizmet sözleşmesi işveren
tarafından tehditte bulunma sureti ile sataşma nedeni ile feshedilmiş
ve feshe dayanak olan sataşma olgusunun varlığı mahkemece kabul
edilmiştir. Ancak yerel mahkeme fesih işleminin disiplin kurulundan
geçirilmemesi nedeni ile feshin haksız fesih niteliğini kazandığı ve
cezai şartın ödenmesi yolunda hüküm tesis etmiştir.
Yargıtay ise, feshin ĐşK. md. 17/II'de yer alan ahlak ve iyiniyet kurallarına
aykırılık nedeniyle gerçekleştiğini, salt disiplin kurulundan geçirilmemesinin
keyfilik anlamına gelmeyeceği gerekçesi ile yerel mahkeme kararını
bozmuştur. Kararda; "dairemizin zaman zaman verdiği ve böylece
kararlılık kazanmış ve öğretide de benimsenen görüşüne göre; fesih işleminin
salt disiplin kurulundan geçirilmemesi (keyfilik) olgusunun gerçekleşmediğini
göstermez. Hal böyle olunca işgüvencesi tazminatının reddine
karar verilmesi gerekirken kabulü hatalıdır" ifadesine yer verilmiştir.
Dava konusu olayda haklı nedenle fesih nedeninin gerçekleştiği sabit
olmakla birlikte, iş güvencesinin sağlanması bakımından toplu iş sözleşmesi
ile öngörülen disiplin kuruluna ilişkin hükümlerin önemi ve sözleşme
hükümlerinin niteliği dikkate alındığında salt disiplin kuruluna
başvurmamanın feshi haksız fesih haline getireceği yolundaki öğreti görüşü
ve Yargıtayın önceki yıllarda verdiği kararların isabetli olduğu 2001
yılındaki kararın yerinde bulunmadığı belirtilmelidir.
Y9HD'nin 26.04.2001 tarih, 4065/7215 sayılı kararına konu olayda
(Yasa Hukuk D.)maden ocağında çalışan işçinin çantasında yapılan
arama sonucu sigara paketleri ve çakmak bulunmuş ve hizmet sözleşmesi
işveren tarafından feshedilmiştir. Karşı oy yazısından anlaşıldığı üzere
fesih toplu iş sözleşmesi hükmüne aykırı olarak disiplin kurulu kararı
olmaksızın gerçekleştirilmiştir. Y9HD'nin çoğunlukla verilen kararında;
Maden ve Taş Ocakları Đşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak Đşçi
Sağlığı ve Đş Güvenliği Önlemlerine Đlişkin Tüzük'ün 346 maddesinde
maden ocaklarında sigara paketi, çakmak, kibrit gibi sigara yakmaya yarayan
eşyaların bulundurulmasının kesinlikle yasaklandığı, böyle bir düzenlemeye
yer verilmesinin sebebinin en küçük bir ihtimal halinde çok
sayıda ölümle sonuçlanan iş kazalarına neden olabileceği, olayda sigara
dumanından ve davacının çantasında bulunan sigara paketleri ve çak-
124