Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

sözleşmeyi feshettiğini açıklayarak ihbar ve kıdem tazminatını işçiye
ödediği, ihbar tazminatının ödendiği konusunda taraf iradeleri birleştiğine
göre artık aradaki sözleşmenin belirsiz süreli olarak kabul edilmesi
gerektiği belirtilmiştir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, somut olayda salt işverenin ihbar
tazminatını ödemiş olması taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin belirsiz
süreli olarak nitelendirilmesi için yeterli değildir. Sözleşme hükmünün,
çalışma ilişkisinin özelliklerinin değerlendirilmesi sözleşmenin hukuki
niteliğinin belirlenmesinde önem taşımaktadır.
Belirli süreli hizmet sözleşmesinin karakteristik özelliği sözleşmenin,
süresinin sonunda kendiliğinden sona ermesi olup, hizmet sözleşmesi
açıkça sürelendirildiği haller yanında görülen işin amacından da sözleşmenin
belirli süreli olduğu anlaşılabilir. Dava konusu olaydaki hizmet
sözleşmesi hükmü incelendiğinde sözleşmede açıkça belirsiz süreli hizmet
sözleşmesinden sözedildiği gibi, işçi bakımından öngörülen 30 aylık sürenin
verilen eğitimin karşılığı olarak çalışılması taahhüt edilen süre olduğu
ve buna uyulmaması durumunda cezai şart ödeneceğinin kararlaştırıldığı
görülmektedir. Bu bağlamda sözleşmede anılan 30 aylık süre
hizmet sözleşmesinin sona erme tarihini değil, işçinin verilen eğitim karşılığında
asgari çalışma taahhüdünü göstermektedir. Sürenin getirilmesi
ile sözleşme işçi bakımından adeta asgari süreli bir sözleşme etkisi göstermekle
birlikte, bu tür bir sözleşme şekillendirmesi verilen eğitimin
karşılığı olarak cezai şartın öngörüldüğü dikkate alındığında geçerli kabul
edilmelidir. Şüphesiz cezai şartın geçerliliği; süre, verilen eğitim, eğitimin
işçiye sağladığı yararlar bakımından değerlendirilmesini gerektirir.
Aksi bir olasılıkta; işçiye herhangi bir eğitim verilmeksizin-cezai şart
kararlaştırılmış olsun veya olmasın- işçi için belirli bir süre ile çalışma
taahhüdü işverenin ise sözleşmeyi her zaman ĐşK. md. 13 uyarınca feshedebilme
imkanının tanınması durumunda böyle bir düzenlemeyi geçerli
saymak mümkün değildir. Zira bu olasılık hizmet sözleşmesinin feshine
yönelik olarak işçi aleyhine tek taraflı zorlaştırıcı bir düzenleme oluşturur.
4. Belirli Süreli Hizmet Sözleşmesinin Đşverence Süresinden Önce
Haklı Bir Neden Olmaksızın Sona Erdirilmesi
Belirli süreli hizmet sözleşmesinin işverence süresinden önce haksız
feshi durumunda işçi BK.md. 325 uyarınca bakiye süreye ilişkin ücreti
tutarında tazminat talep edebilir.
Yargıtay 9HD'nin 28.03.2001 tarihli kararına (5272/4939, Tühis,
Mayıs-Ağustos 2001, 46), konu olayda davacı avukat ile davalı belediye
arasında 2.10.1997 tarihli belirsiz süreli sözleşme mevcutken, 1.1.1999-
89