Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

karşılık, mahalli mahkemenin takdirini doğru bulmayan Yargıtay
dairesinin tazminat miktarını kendisi belirlemeyip hükmü bozmakla yetinmesi
gerekir (Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, B.3, Ankara 1974,
751 vd.). Çünkü, yasa (manevi) tazminatın miktarını tayin etmemiş, bunu
yargıcın takdirine bırakmıştır. Bu yargıç ise, Yargıtay üyeleri değil, davayı
baştan sonuna kadar yürütmüş ve bu nedenle de dava hakkında en iyi
bilgi sahibi olan mahalli mahkeme yargıcıdır. Bunun gibi, Yargıtay dairesi
manevi tazminat miktarını artırmak veya indirmek suretiyle hükmü düzelterek
onamaka mahkemenin kararında ısrar etmek ve Yargıtay Genel
Kurulunun da bu kararı denetlemek ve son sözü söylemek hakkını elinden
almaktadır.
Buna karşılık, diğer görüşe (Postacıoğlu, Medeni Usul Hukuku
Dersleri, B.6, Đstanbul 1975, 740 vd. Üstündağ, Medeni Yargılama Hukuku,
C.II, B.3, Đstanbul 1977, 77-78) göre ise Türkiye'de istinaf mahkemelerinin
bulunmayışı Yargıtayı giderek daha fazla delillerin takdirine götürdüğünden
yüksek mahkemeyi tazminatları da gözden geçirmeye yöneltmektedir.
Yargıtay, nafaka takdirinde ve manevi tazminata hükmedilmesinde
mahalli mahkemenin takdir yetkisine müdahale ile kendi
takdirini ikame etme yetkisini kendisinde görmüş ve bu yetkisini 438/7
çerçevesinde bir çok kararlarında kullanmıştır. Đçtihatların bu yönde gelişmesinde,
Yargıtay dairesinin bir kurul olarak çalışması ve daha tecrübeli
yargıçlardan oluşması nedeniyle mahalli mahkemeye göre takdirini
daha isabetli olarak kullanacağı düşüncesi de önemli ölçüde etkili olmuştur.
Ancak, yine bu görüşe göre HUMK 438/7'nin uygulanmasının sınırlarının
bulunması gerekir. Yargıtay dairesince bu yetkinin kullanılması,
yasanın yorumu konusunda mahkemenin ısrar hakkına ve son sözün
Yargıtay Genel Kurulunda olması hususlarına halel getirmemelidir. Yargıtayın
takdiri mahkemenin takdirine göre bu iki yargı merciinin zarar ve
tazminat görüşünde farklı bir hukuki anlayışı ortaya koyacak derecede
ise, bu takdirde mahkeme hükmü sadece yasanın olaya uygulanmasından
doğan bir hataya değil, yasanın yorumunda hataya düşmüş sayılacağından
HUMK 438/7 işletilmemeli, karar Yargıtay dairesince bozulmalıdır.
Bu nedenle, tazminat rakamları arasındaki farkın bugünkü para
değerine göre çok büyük bir fark ifade etmemesi halinde Yargıtayın düzelterek
onama yetkisinin bulunduğu kabul edilmelidir (Postacıoğlu, 744,
747).
Yukarıda belirtilen birinci görüş tarafından ortaya sürülen itirazların
geniş ölçüde gerçekleri yansıttığını kabul etmekle birlikte, belirli sınırlar
içinde kalmak ve usul hukukunun ana ilkelerini çok zorlamamak koşuluyla
genel olarak Yargıtay içtihatlarında ve değerlendirmeye aldığımız