Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

kartla davacı işçinin bankadan para çekerek kendi ve eşi için bir takım
harcamalarda bulunmasını" (Y9HD, 19.2.2001, 18625/2807, Kılıçoğlu,
1294) ve işçinin "davalıya ait sigorta şirketinde teknik servis şefi unvanı
ile çalışırken gerek kendi aracı ve gerek annesinin aracı için gerçeğe uygun
olmayan şekilde hasarsızlık indirimi" yapmasını (Y9HD, 10.5.2001,
Çimento Đşv., Temmuz 2001, 37) haklı olarak doğruluk ve bağlılığa uymayan
yani sakadat borcuna aykırı davranışlar olarak kabul etmiş ve işverence
yapılan feshin haklı olduğunu hükme bağlamıştır.
III. ĐŞĐN DÜZENLENMESĐ
1. Fazla Çalışmalar
a) Fazla çalışmanın saptanması ve gerçeklerle bağdaşmayan iddialar
Yargıtay, fazla çalışma yaptığını iddia eden işçinin bu iddiasının
inandırıcı olması gerektiğine ilişkin görüşünü geçmiş yıllarda olduğu gibi
(Bkz. Ulucan, Değerlendirme 1996, 31-32. Soyer, Değerlendirme 1997,
38-39. Akı, Değerlendirme 1998, 35-36. Sur, Değerlendirme 1999, 33-34)
2001 yılında verdiği kararlarda da sürdürmüştür. Yüksek mahkeme, yaşamın
olağan akışına aykırı bulduğu fazla çalışma ididalarını kabul etmemekte,
bu gibi durumlarda iş mahkemelerini takdiri bir hakkaniyet
indirimi yapmaya yöneltmektedir. Yargıtayın 14.5.2001 tarihli bir kararında
(Y9HD, 3949/8259, ĐBD, Mart 2002, 264. Aynı yönde, Y9HD,
18.1.2001, 14135/408, YKD Temmuz 2001, 1015) şu görüşe yer verilmiştir:
"Đki senelik süre içinde davacı işçinin Pazar günü hariç diğer günlerde
ve sürekli birşekilde her gün on-onbir saat mesai sonucu haftada düzenli
şekilde onyedi saat fazla çalışma yaptığının kabulü hayatın olağan akışına
uygun düşmez. Gerçekten bu süre içinde yıllık izinlerin kullanılması ve
hastalık, mazeret gibi diğer hallerin meydana gelmesi olasılığı karşısında
gerçekleşen fazla mesai alacağından bir hakkaniyet indirimi yapılması
gerçek duruma uygun düşer. O halde karar bu yönden bozulmalıdır".
Her ne kadar, Yargıtayın yaşamın olağan akışına aykırı düşmesi nedeniyle
inandırıcı olmayan fazla çalışma iddialarını reddeden yerleşmiş
içtihadı kural olarak yerinde ise de bunun her durumda geçerli olduğunu
da düşünmemek gerekir. Yüksek mahkemenin bu içtihadı gerçek dışı
fazla çalışma iddialırını önlemeye yaradığı ölçüde isabetlidir. Ancak, Yargıtayın
bir "formül gerekçe" ile reddettiği bu iddiların somut olayın özelliğine
uygun düşüp düşmediğinin yeterince araştırılması gerektiği görüşü
iş hukuku öğretisinde öteden beri ileri sürülmektedir (Eyrenci, Değerlendirme
1985, 115. Ulucan, Değerlendirme 1996, 32. Soyer, Değerlendirme
1997, 38-39). Gerçekten, her uyuşmazlıkta fazla çalışmanın yapılıp