Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

) Yargıtayın bu kararının değerlendirmesine girmeden önce belirtelim
ki, SenK m. 25'e göre, bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum ve
sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malüllük aylığı veya toptan ödeme
ödeme almak amacıyla işten ayrılan işçinin sendika üyeliği ile varsa sendika,
sendika şubesi veya konfederasyon organlarındaki üyelikleri ve görevleri
kendiliğinden sona erer (son f.). Bu hüküm karşısında, Yargıtayın
çıkış noktası doğrudur. Yani, davalı emekli olmak amacıyla işyerinden
ayrılmakla sendika üyeliği ve şube yönetim kurulu üyeliği 25. madde
uyarınca kendiliğinden sona ermiş midir
Daire haklı olarak, davalının sendikadan ücretsiz izin talebini, 29.
madde uyarınca sendika yöneticiliğinden kendi isteği ile ayrılma olarak
görmektedir. Kanımızca, davalı ile sendika arasındaki ücretsiz izin işlemi,
gerçek iradeleri olan yöneticilikten ayrılarak tekrar işyerine girip emekliliğini
talep etme işlemini gizlemek ve dolayısıyla üçüncü kişileri aldatmak
amacıyla yaptıkları muvazaalı bir işlem söz konusudur (nispi muvazaa).
Borçlar Kanunumuzun 18. maddesine uygun olarak tarafların "gerçek ve
ortak amaçlarını" aramak gerekir. Gerçekten, davalı SenK m.29 uyarınca
yöneticilikten ayrılmıştır. Nitekim, Daire kararında da belirtildiği gibi,
sendika genel başkanlığı işverene yazdığı yazıda davalının sendikadaki
yöneticilik görevinden ayrıldığı bildirilmiş ve buna dayanarak davalı yeniden
eski işine dönüp çalışmaya başlamıştır. Davalı 11.6.1996 günü
emekliliğini talep ederek işyerinden ayrılması ile birlikte (tekrar aynı işkolunda
başka bir yerde çalışmaya devam etmediğinden) SenK'nun 25.
maddesinin son fıkrası gereği sendika üyeliği ve şube yönetim kurulu
üyeliği kendiliğinden sona ermiş bulunmaktadır. Bu sonuç karşısında,
sözü geçen kişinin 25.4.1999 tarihinde yapılan sendika şubesi genel kuruluna
üye ya da delege olarak katılamayacağından, yönetime tekrar seçilmesi
mümkün değildir. Dolayısıyla, Yarg. 9.HD'nin bozma kararı yerindedir.
3. Genel Kurulun Toplanması ve Denetimi
a) Sendika genel kurulunun zamanında toplanmaması halinde yapılacak
işlemlerle ilgili olarak 9. Dairenin 2001 yılında verdiği karar bir işveren
sendikasına ilişkindir (26.4.2001, E.2001/6766, K.2001/7185,
Tüba/Mevzuatbank).
aa) Davalı işveren sendikası tüzüğünde genel kurulların üç yılda bir
toplanması öngörülmüştür. Sendika son genel kurulunu 30.6.1996 tarihinde
toplamış, fakat aradan üç yıllık süre geçmesine rağmen genel kuru-