Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

oluşturmaktadır. Nitekim uygulamada özellikle şirket topluluklarında ve
holdinglerde hizmet sözleşmesinin devri ihtiyaç olarak ortaya çıkmaktadır.
Bilindiği gibi, iş hukuku mevzuatında iş ilişkisinin devri konusunda
açık bir hüküm bulunmamaktadır.[Alman Hukukunda işin şahsen ifası
ve işgörme edimini talep hakkının şüphe halinde (açıklık bulunmadığı
takdirde), devredilebilir olmadığına ilişkin BGB § 613 hükmüne dayanılarak
iş ilişkisinin devredilebilirliği ve devrin eski, yeni işverenlerin iradeleri
ile işçinin onayını gerektirdiği kabul edilmektedir (Zöllner/Loritz, 259).
Đsviçre Hukukunda da, işverenin aksi kararlaştırılmadıkça veya halin
icabından anlaşılmadıkça iş ilişkisinden doğan haklarını üçüncü kişiye
devredemeyeceğine ilişkin OR. Art. 333 hükmüne dayanılarak, iş ilişkisinin
tümüyle devrinin mümkün olduğu kabul edilmektedir (Rehbinder,
Schweizerisches Arbeitsrecht, 15. Aufl., Bern 2002, 141)]. Sözleşmeden
doğan münferit borçların devrinden farklı olarak, iş ilişkisinin veya hizmet
sözleşmesinin devri durumunda işçi ile işveren arasındaki hukuki
ilişki sona ermekte, işverenin işverenlik sıfatı ve işçinin de eski işveren
karşısında işçilik sıfatı sona ermektedir. Bu bağlamda iş ilişkisinin veya
hizmet sözleşmesinin devri ödünç iş ilişkisinden de ayrılır. Yine taraf değişikliğiyle
paralel olarak o ilişkiden doğan hak ve borçların eski işverenden
yeni işverene geçmesi sözkonusu olur ki, buna ilişkin düzenlemenin
bulunmadığı bir hukuki sistemde hukuki yapının oluşturulması ve hukuki
sonuçların saptanması bir takım güçlükleri de beraberinde getirmektedir.
Đş ilişkisinin veya hizmet sözleşmesinin devrine ilişkin doktrinde ileri
sürülen görüşler genelde BK. md. 320/II hükmünün bu konuda uygulanabilirliği
yönündedir (M. Ekonomi, Ö. Eyrenci, Hizmet Akdinin Devri Đle
Đşverenin Değişmesi, Prof. Dr. Nuri Çelik'e Armağan II, Đstanbul 2001,
1201, 1217; M. Engin, Türk Đş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Đşveren,
Đstanbul 1993, 212; Ayrıca bak. E. Akyiğit, Đş Đlişkisinin (Bireysel) Devri,
Tühis, Kasım 2001, 42 vd.). BK.md. 320/I'e göre; "hilafı, mukaveleden
veya hal icabından anlaşılmadıkça işçi taahhüt ettiği şeyi kendisi yapmaya
mecbur olup başkasına devredemez. Görüldüğü gibi maddenin ilk
fıkrasında açık veya örtülü olarak kararlaştırıldığında iş görme borcunun
başkasına devri imkanı öngörülmekte ve bunun sürekli veya geçici olarak
devri bakımından herhangi bir sınırlama getirilmemektedir. BK. md.
320/II'de ise buna paralel olarak işverenin işin görülmesini ve ifayı talep
hakkının devrine ilişkin bir hüküm yeralmaktadır. BK. md. 320/II'ye
göre; "Đş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi, aynı kayıtlara
tabidir". Hukukumuzda ödünç iş ilişkisi için dayanak olarak kabul edilen
bu maddenin aynı zamanda iş ilişkisinin veya hizmet sözleşmesinin devri
126