Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

lerdir". Kapsam dışı personel, toplu iş hukuku ile ilgili bir kavramdır. Đşçi
oldukları, toplu iş sözleşmesinden yararlanmaları gerektiği halde, işverene
yakınlıkları veya diğer bazı nedenlerle toplu sözleşmenin kapsamı
dışında bırakılan işçilerdir. Bunlar hizmet akdiyle çalışan, Đş Kanunu ve
Sosyal Sigortalar Kanununa tabi kişilerdir. Kapsam dışı bırakılmalarının
bunların işçi sıfatını etkilemesi beklenemez (Çelik, 472; Tuncay, 1377).
Hatta bunlar için "kapsam dışı personel" yerine "kapsam dışı işçi", "toplu
sözleşmeden yararlanamayacak işçiler", "sözleşme dışı bırakılanlar", gibi
bir terim kullanılması daha da uygun olurdu.
Kararda değinilmemekle birlikte kararın temelinde Uyuşmazlık Mahkemesinin
22.1.1996 t.li kararı yatmaktadır. (RG. 1.3.1996, 22567). Bu
karara göre KĐT'lerde çalışan sözleşmeli veya kapsam dışı personelin kurumları
ile aralarında çıkacak uyuşmazlıklar idari yargının görev alanına
girmektedir. Uyuşmazlık Mahkemesi kararını 4046 s. Özelleştirme Uygulamalarının
Düzenlenmesine Dair Kanun'un (RG.27.11.1994,22124) personelin
nakli ile ilgili 22. maddesine dayandırmıştır. Bu maddeye göre,
maddenin kapsamına girenler, 657 s.DMK'na tabi olanlar, sözleşmeli personel
ve kapsam dışı personeldir. Uyuşmazlık Mahkemesi buradan, bunların
üçünün de kamu personeli sayılacağı ve uyuşmazlık halinde idari
yargıya başvuracakları sonucuna varmıştır. Bu olanaksızdır. 4046 s.K.
özelleştirme uygulamasını düzenleyen bir kanundur. Ana amacı özelleştirmenin
nasıl yapılacağıdır. Bu arada çalışanlara da bazı maddi (iş kaybı
tazminatı) ve nakli (kadrolarında boş yer olan kurumlara kadrolu olarak
atanma) imkanlar sağlanmıştır. Bu çalışanlar da memur, sözleşmeli personel
ve işçidir. Madde sadece çalışanların işçi veya memur olmalarına
bakılmadan bu yardımlardan ve yeni iş imkanlarından yararlanacaklarını
belirtmek istemiştir, bu kadar. Bunların stütülerine ilişkin düzenleme ne
22. maddede ne de yasanın diğer maddelerinde yoktur. Hatta 21. m. 506
s. K.a göre yaşlılık aylığına hak kazananlar "iş kaybı tazminatından ve diğer
hizmetlerden yararlanamaz" demektedir. Bir an için Uyuşmazlık
Mahkemesi kararında ulaşılan sonucun doğru olduğunu kabul etsek bile
bu statü ancak özelleştirme kapsamındaki KĐT'lerde, bulunan veya devlete
bağlı işletmelerde (4046 s.K. m.1,A,a) çalışan ve nakilleri söz konusu
olanları kapsayacaktır. KĐT sayılmayan, özelleştirme kapsamına girmeyen
kurumlarda çalışanlarla nakilleri söz konusu olmayanlar bu statünün
dışında kalacak, yani işçi sayılacaktır.
Vardığımız sonucu karar açısından değerlendirirsek, sözleşmesi feshedilen
kapsam dışı bırakılmış işçilerin, sözleşmeleri sona ermiş olacağından,
ve davacı şirket bunlar için kuruma prim ödemek zorunda olmadığından,
ihtirazi kayıtla ödemiş olduğu primleri faiziyle birlikte geri alabilecektir.
239