Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

leşmenin sona erme anı bakımından bir fark yaratmaz, bu olasılıkta da
sözleşme ihbar önellerinin sonunda sona erer ve ihbar önellerine ilişkin
ücret tutarının tazminat olarak nitelendirilmesi sözleşmenin öneller sonunda
sona erdiği esasını değiştirmez
Y9HD'nin 25.09.2001 tarih, 7755/14458 sayılı kararında (ĐBD, Cilt
75, S. 10-11-12, 2001, 1185), "davacı işçiye ihbar tazminatı peşin olarak
ödenmediğine göre, ihbar öneli içinde gerçekleşen ve toplu iş sözleşmesiyle
öngörülen ücret artışından yararlanması ve tazminat hesaplarının
buna göre yapılması gerekir. Ne var ki, önel içerisinde gerçekleşen kıdem
tazminatı tavan artışından yararlanması olanağı bulunmamaktadır. Dairemizin
kararlılık kazanmış içtihatları bu doğrultudadır" şeklinde hüküm
oluşturmuştur.
Öncelikle Yargıtay'ın "davacı işçiye ihbar tazminatı peşin olarak
ödenmediğine göre..." ifadesi yerinde değildir. Zira peşin ödeme suretiyle
fesihte peşin ödenen "ücret" iken (Ö.Eyrenci, ĐHD., 1993/I, 99; M. Ekonomi,
Đş Hukuku, C.I, 3. Bası, Đstanbul 1987, 182; Ü. Narmanlıoğlu, Đş
Hukuku, Ferdi Đş Đlişkileri I, 3. Bası,Đzmir 1998, 280,299), ihbar tazminatı
ihbar önellerine uyulmamasının yaptırımı olarak öngörülen götürü bir
tazminattır (Ekonomi, 183 vd. ; T. Centel, Đş Hukuku, C. I, Đstanbul
1994, 191). Olayda ihbar önellerine uyulmaksızın yapılan usulsüz fesih
sözkonusudur. Feshin usulsüzlüğüne yasada bağlanan yaptırım ihbar
tazminatıdır. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi, feshi ihbar önellerine
uyulmaması sözleşmenin derhal sona ereceği anlamına gelmez. ĐşK. sisteminde
sözleşmenin feshi ihbarı için öngörülen esas hukuki ilişkinin
önellerin sonunda sona ermesi ve işçinin bu süre içinde gerçekleşecek
haklardan yararlanmasıdır.
Bu bağlamda, Y9HD'nin işçinin önel içerisinde gerçekleşecek toplu iş
sözleşmesi ücret artışlarından yararlanması gerektiği yolundaki ifadeden
sonra, kıdem tazminatı tavan artışından işçinin yararlandırılamayacağını
öngörmesi ĐşK. md. 13'e aykırı olduğu gibi, tutarlı da değildir.
2. Đhbar Öneli ve Đhbar Tazminatı Miktarının Sözleşmeyle Belirlenmesi
ĐşK. md. 13/C'de öngörülen ve doktrinde ihbar tazminatı olarak nitelenen
tazminatın miktarı maddede; "bildirme şartına uymayan taraf yukarda
yazılı önellere ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır"
hükmüyle belirtilmiştir ki, ihbar tazminatının miktarı ihbar önellerine
bağlı kılınmıştır. Bilindiği gibi, ĐşK. md. 13/B'de yer alan bildirim önelleri
Yargıtay içtihatları doğrultusunda nispi emredici nitelikte kabul edilmektedir.
Bu bağlamda işçi lehine, işverenin uyacağı ihbar önelleri artırılabi-
92