Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

30.3.2000 tarihli tahsis talebine göre yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin
tespitini talep etmiştir.
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi kararında, 10 yıllık hizmet borçlanmasını
yerinde bulmuş, ancak yaşlılık aylığının bağlanması için yasada aranan
koşullar bakımından eksik inceleme yapıldığı gerekçesi ile ilk derece
mahkemesinin davanın kısmen kabulü yönündeki kararını bozmuştur.
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi kararında, sigortalı yönünden Bağ-Kur K'nun
35/c maddesine göre, yaşlılık aylığı tahsisi için gerekli yasal koşulların, 55
yaşın tamamlanması, 15 tam yıl prim ödeme, Kurumdan yazılı talepte
bulunma ve talep tarihi itibariyle prim ve her türlü borçların ödenmesi
olduğunu belirttikten sonra, "... her ne kadar 04.07.2000 tarihli hesap
ekstresinde sigortalının Kuruma karşı prim ve gecikme zammına ilişkin
olarak cüzi miktarda borcu görülmekte ise de davalı Kurumca tahsis talebine
ilişkin olarak sigortalıya verilen cevapta bu borçtan söz edilmeyerek
sigortalının isteğe bağlı sigortalılık ve askerlik borçlanması olmak üzere
1813 prim ödeme gün sayısı olduğunun bildirilmesi karşısında; öncelikle iş
bu borcun ödenip ödenmediği gereğince araştırılmalıdır. Diğer taraftan
prim borcuna tekabül eden sigortalılık süresi gerektiğinde bilirkişiden
mütalaa alınmak suretiyle belirlenerek bu süre dışlansa dahi 15 tam yıl
prim ödeme koşulunun gerçekleşmesi durumunda davacının tahsis talebini
takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine
karar verilmelidir" görüşlerine yer vermiştir.
Bağ-Kur K'nun ek geçici 4. maddesine göre, bu Kanuna göre isteğe
bağlı sigortalı olanlardan 5.5.1979 tarihinde kadın ise 40, erkek ise 45
yaşını geçenler sigortalı oldukları tarihten geriye doğru 10 yıllık süreyi sigortalılıklarının
tescili tarihinden itibaren bir yıl içinde talepte bulunmak
koşuluyla borçlanabilirler. Đncelemeye çalıştığımız karardan anlaşıldığı
üzere davacı sigortalının da yaptığı bu borçlanma, belirli bir yaşın üzerindekilerin
isteğe bağlı sigortalılıktan yararlanarak yaşlılık aylığına hak kazanmalarını
kolaylaştırmak amacıyla getirilmiştir. Söz konusu ek geçici 4.
maddeye göre, diğer sosyal güvenlik yasalarına göre hizmeti bulunanlar
sadece bu hizmetlerini on yıla tamamlayacak süreyi borçlanabilirler.
Borçlanılan süreler, yaşlılık aylığı bağlanmasında ancak borcun bittiği
tarihten itibaren bir yıl geçtikten sonra prim ödeme süresi olarak değerlendirilir.
Borçlanılacak süreye ilişkin primler talep tarihindeki basamak ve
prim tutarları üzerinden hesaplanır ve sigortalılığın başlangıç tarihinden
itibaren iki yıl içerisinde ödenir. Bu süre içinde borcun ödenmemesi
durumunda borçlanma geçersiz sayılır. Öte yandan, bu borçlanma süreleri
sigortalıların diğer sosyal güvenlik yasalarına tabi çalışmaları söz konusu
olduğunda o yasalara göre yaşlılık aylığına hak kazanmaları bakımından
2829 sayılı Kanuna göre hizmet birleştirmesi kapsamına girmez (bu
351