Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

olmamasının bir önemi bulunmamaktadır. Buna karşılık, teknik anlamda
(salt) halefiyet hallerinde, alacaklıya halef olan kişinin, söz konusu
halefiyetin bir sonucu olarak sahip bulunduğu rücu hakkının, halef olduğu
alacaklının tazminat sorumlusundan isteyebileceği miktarla sınırlı
bulunduğu kabul edilebilir. Temelinde eksik teselsüle dayalı olan sosyal
sigorta kurumlarının rücu hakkı yasayla açıkça öngörülmedikçe böyle
teknik anlamda bir halefiyete dayanmaz. Burada olsa olsa BK'nun 147.
maddesindeki gibi halefiyetle güçlendirilmiş bir rücu hakkından olup olmadığı
tartışılabilir. Rücu hakkını bu şekilde güçlendirmenin amacı ise,
rücu hakkı sahibinin asıl alacaklının sahip olduğu teminatlardan yararlanmasına
olanak tanımaktır. Yoksa söz konusu halefiyetin rücu hakkına
sınır getirici bir etkisi yoktur. Rücu hakkının halefiyetle güçlendirilmiş
olmasının üstünlüğü, asıl alacaklının borçluya karşı kefalet veya rehin gibi
fer'i haklara sahip olması durumunda belirginleşir. Haksız fiilden doğan
borçlarda ise çoğu kez bu tür fer'i hakların bulunması söz konusu olmaz
(bkz. Oğuzman-Öz, 197; Tekinay, 96; Kılıçoğlu, Kanunî Halefiyet, 15;
karş. Nomer, 187, dn. 76, 190, Nomer'e göre, teknik anlamda halefiyettin
söz konusu olduğu ve BK'nun 51. maddesine istisna oluşturduğu kabul
edilen TTK'nun 1301 ve 1361. maddeleri bakımından da halefiyetin kabul
edilmesinin amacı, rücu hakkını güçlendirmektir. Bu nedenle, halefiyet
yoluyla intikal eden alacağın kapsamı, rücu hakkının kapsamını aşamaz.
Nitekim Đsviçre hukukunda da rücu hakkının kapsamının, halefiyet esası
benimsenmekle birlikte kapsamı dar olan VVG 72 hükmüne göre değil,
OR 51/II (BK 51/II) hükmüne göre belirleneceği kabul edilmektedir).
Bu tartışmalar bir tarafa bırakılacak olursa, Bağ-Kur K'nun 63. maddesinde
ve diğer sosyal sigorta yasalarında özel olarak düzenlenen rücu
haklarının sınırı, bu konuda genel norm niteliğindeki BK.51 hükmüne göre
yorumlandığında, söz konusu rücu haklarının zaten sınırsız olmadığı
görülür. Rücu hakkının tanımına bakılacak olursa, bu hak başkasına ait bir
borcu ifa den kişinin mal varlığında meydana gelen kaybın giderilmesi
amacıyla hukuk düzenince öngörülmüş tazminat niteliğinde bir talep
hakkıdır. Burada rücu hakkının alacaklının hakkından bağımsız olması,
alacaklıyı tatmin eden kişi bakımından alacağın yeni bir hak olarak doğmasından
kaynaklanır (bkz. Kılıçoğlu, Kanunî Halefiyet, 13). Ancak bu,
alacaklıyı tatmin eden kişiye, incelemeye çalıştığımız olay bağlamında
Bağ-Kur'a, alacaklının yani sigortalı ya da hak sahiplerinin zararları
karşılığında borçludan isteyebilecekleri tazminat miktarının üzerinde bir
talep hakkı vermez. Bu, genel norm niteliğindeki BK.51 hükmünün özünde
saklı olan bir sınırdır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bu maddede
öngörülen rücu hakkının amacı, haksız bir fiil sonucu ortaya çıkan zararı
gidermenin öncelikle bu zarara neden olan kusurlu kişinin görevi olduğu