Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

olarak nitelendirdiğimiz ve yaklaşık 2/3'i Kamu Hukuku çerçevesinde ve
Sosyal Sigortalar sisteminin öngördüğü kurallar içerisinde çözümlenmekte
diğer 1/3'lük alanı ise Borçlar Hukukunun öngördüğü esaslara
göre ve Đş Kanununun öngördüğü sorumluluk çerçevesi içerisinde belirlenmektedir.
Böylece, her iki hukuk sisteminin uygulanması ile iş kazaları
ve meslek hastalıkları yönünden uğranılan zarar veya destek karşılanmak
istenmektedir.
Bu tür bir uygulama ise tamamen farklı sonuçlar ortaya çıkarmaktadır.
Kamu Hukuku alanında Sosyal Sigortalar Hukukunun öngördüğü
sorumluluk esasları ile B.K'nun öngördüğü sorumluluk esasları birbirinden
farklı olduğu gibi tazminatın belirlenme yöntemi de birbirinden farklıdır.
Borçlar Hukuku ve Đş Hukuku alanında sorumluluk daha geniş boyutta
ve işveren yönünden daha ağır koşullara tabi tutulmuş iken, Sosyal
Sigortalar Hukuku yönünden salt yasanın öngördüğü daha açık bir ifade
ile 506 sayılı Yasanın 26. maddesinde öngörülen kurallar uygulanmaktadır.
Öte yandan, Borçlar Kanunu açısından öngörüen yöntem peşin
sermaye değerinin işverenden alınması esasına dayanmasına karşılık 506
sayılı Yasa sisteminde tazminat yerine aylık gelir veya irad dediğimiz bir
sistem uygulanmaktadır. Birincisin de zarar kapital olarak ortaya konup
ve zararın mağdurlarına bir kerede ödeme yapılmakta iken, diğer sosyal
Güvenlik Sisteminde ise aylıklar değişen ekonomik ve sosyal koşullara
göre değiştirilmekte veya artırılmakta böylece kişi daha güvenli ve sağlıklı
bir yöntemle tatmin edilmektedir. Öte yandan Borçlar Kanununa dayalı
zarar hesabı yapılırken iş hayatının maruz kalacağı tehlike veya zorluklar
gözetilmemektedir. Özellikle ülkenin kendine özgü ekonomik ve mali yaşamında
beliren durumlara göre enflasyon ve faiz hadlerinin değişmesi
durumunda zarar hesabı bundan etkilenmemektedir. Örneğin; ülkemizin
gösterdiği konjüktür gereği faiz hadleri yükseltilip enflasyonun düşmesine
karşılık tazminat hesapları yeni boyutlar kazanmaktadır. Mahkemellerin
belirlediği tazminat miktarları, ilamların infaz aşamasında gerçek olarak
ortaya çıktıklarında ana tazminatın beş veya altı misli gibi rakamlar ortaya
çıkmaktadır. Bu durum ise bunları ödemek zorunda kalan işverenler
yönünden önemli sorunlar yaratmaktadır. Önümüze gelen davalar da
açıkça belirtildiği üzere, zararı ödemekle yükümlü olanlar kendilerinden
istenilen tazminatlar karşılığında iş yaşamlarına son vermek durumunda
kalacaklarını ve işyerlerini kapatma gibi bir durumla karşı karşıya olduklarını
dile getirmektedirler. Bunun sonucu şöyle bir durum ortaya çıkmaktadır.Bir
tarafta işçilerin veyahutta zarardan etkilenen kişilerin korunması
diğer tarafta iş hayatının buna bağlı işyerinin ve bu yerde çalışanların
korunması. Bu iki durumun telifi için ne yapılacaktır Bunun
belirlenmesi çok önem kazanmaktadır.
75