Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

) Yurtdışında Elde Edilen Kazançlar
Yarg.10.HD.20.11.2001 t., 5961/7974 s.kararında (YKD. Ağustos
2001, 1187) davacı yurt dışındaki çalışmalarının tespiti ile tavan kazanç
üzerinden prim alınmasını istemiş, mahkeme talebi reddetmiştir. Kararın
temyizi üzerine 10.HD. yurtdışında çalışılırken ödenen ücretler o ülkedeki
geçim şartlarına göre belirlendiğinden, yurt içinde prime esas kazanca
esas olamayacağına, bu durumda prime esas kazanç alarak, 1987/11595
sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre, Türkiye'deki emsal işte çalışanlardan
alınan primler esas alınarak prim tahsil edilmiş oluşunun doğru olduğuna
karar vermiş ve talebi reddeden mahkeme kararını onamıştır.
YHGK.nun 2.3.1994 t., 10-859/116 s. Kararını değerlendirirken
(Okur, Yargıtay Kararları 1994,133), mahkemenin yurt dışında ödenen
ücretin prime asas alınması gerektiği kararını bozan 10 HD.77. m.nin uygulanamayacağını,yurt
dışındaki ücretlerin sadece o ülkede geçerli olabileceğini,yurt
içinde benzer işçilere ödenen ücretin veya bu konudaki özel
düzenlemelerin dikkate alınması gerektiğini ileri sürmüştür. Bizim yurt
dışı için de 77. m.nin uygulanması gerektiği yolundaki görüşümüze cevap
veren Ozanoğlu (Yargıtayın 1994 kararları, 160), 77.m.nin sadece yurt içi
ücretlere ilişkin olduğunu, bu konuların özel mevzuatla düzenlenmiş
bulunduğunu ileri sürmüş idi. 10.HD.nin yukarıda andığımız kararı da
işte bu konudaki bir özel düzenleme ile (1987/11595 s. BKK) sonuca
gitmiştir.
— Yarg.10.HD.nin 5.4.2001 t.,2048/2628 s.kararı ise Libya'da çalışan
Türk işçilerinden, uzun dönemli sigorta dalları için alınacak primlerin
hesabına ilişkindir. Bu oran Türkiye'de % 24,5, Libya'da 5.1 dir. Türkiye
ile Libya arasındaki Sosyal Güvenlik Sözleşmesi ve uygulamaya ilişkin
idari anlaşma, Libya'da Türk şirketlerine bağlı olarak çalışan işçilerin,
hastalık sigortası primleri bakımından Libya mevzuatına, uzun vadeli sigorta
primleri ve maktu yardımlar bakımından da Türk mevzuatına tabi
olmalarını kabul etmiştir. Bunun yanında Kurum Yönetim Kurulu kararı
ve buna bağlı olarak çıkarılan Genelge ise tam tersini öngörmüş ve başlangıçta
primler Libya mevzuatına göre düşük alınmış, sonradan Kurum
sözleşme hükümlerine dayanarak geçmişi de kapsar biçimde hem fark
primi hem de geç ödeme dolayısıyla gecikme zammını istemiştir. Mahkeme
talebi reddetmiştir. 10.HD. normlar hiyerarşisi yönünden anlaşma
ve kanun hükümlerinin öncelikli olduğunu belirterek, uzun dönemli sigorta
dalları açısından prim hesabının, kanuna ve genelgeye göre değil
(%5.1) anlaşma ve kanuna göre (%24,5) yapılacağına karar vermiştir. Kararda
ayrıca, eksik prim yatırılmasına Kurumun Türk işverenleri yanıltması
neden olduğundan, primleri zamanında yatırmamanın yaptırımı