Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

(4.10.2000) başlayacağını (2654 s.K.a benzer biçimde), bu nedenle
4.10.2000'den öncesine ilişkin tespit yapılamayacağını,
• Şu var ki 619 s.KHK.nin Anayasa Mahkemesinin 26.10.2000 t.,
61/34 s.kararı ile iptali karşısında, 4.10.2000-20.4.1982 arasına ilişkin
tespit davası açılmasına bir engel kalmadığını,
vurgulamıştır.
Bu durumda davacının, 1479 s. K.un 3165 s.K.la değişik 24. maddesine
göre vergi kaydı, sicil kaydı, meslek kuruluşu kaydı varsa, bu kayıtlara
dayanılarak bağımsız çalışmasının varlığı araştırılıp, varsa tespit
edilebilecektir. Bu nedenlerle eksik araştırma ile sigortalılığın tespiti talebini
reddeden mahkemenin kararı bozulmuştur.
10.HD.nin gerekçeleri ve ulaştığı sonuç yerinde ise de dairenin 619
s.KHK.'ye ilişkin değerlendirmesine katılamıyoruz. Daire 619 s.KHK.yi
4.10.2000'den önceye ilişkin tespit davalarına engel saymaktadır. Eğer
Anayasa Mahkemesi 619'u iptal etmemiş olsaydı, tespit davası da reddedilecekti.
Oysa bizzat 619 geç.1. maddesi ile bu tespitlere yol açmış durumdadır.
Ancak burada ölçü kayıtlı olup olmamadır. 4.10.2000'e kadar
kaydını yaptırmamış olanların hak ve yükümlülükleri 4.10.2000'de başlayacak,
kaydı olanlar ise 20.4.1982'ye kadar olan çalışmalarını ispatlayarak
sigortalılık sürelerine ekleyebileceklerdir. 20.4.1982 tarihi 2654 s.lı
K.un yürürlük tarihidir. Bu kanunla 1479 s.K.a eklenen ek geçici 13.
madde, daha önce kayıt yaptırmamış olanların sigortalılıklarını
20.4.1982'den başlatmış, kayıtlı olanlara da 1.10.1972'den başlamak,
koşuluyla sigortalılıklarının tespiti için dava hakkı tanımıştır. Ancak bunun
için tanınan bir yıllık süre de 20.4.1983'de dolmuştur. Đşte 619
s.KHK. nin yaptığı 2654 ün günümüze uyarlanmasından ibarettir. Kayıt
yoksa hak ve yükümlülükler bu kez 4.10.2000'den başlayacak, kayıt
varsa, sigortalılık 20.4.1982 itibariyle tespit ettirilebilecektir. (2654'te bu
tarih 1.10.1972 idi). Bu nedenle davacı 619 s.KHK. iptal edilmemiş olsaydı
bile tespit davası açabilecekti. Zira davacının 4.10.2000'den önce
15.7.1996 t., bir vergi kaydı vardır. bu durumda davacı 22.3.1985-
15.7.1996 arasında bağımsız çalışması bulunduğunu belgeleyebilecektir.
619 s.KHK. geç.m.1. buna engel değildir, tam tersine, açık hüküm içermektedir.
— Yarg.HGK.23.5.2001 t., 21-420/430 (YKD.Eylül 2001, 1317-1319)
s.lı kararında, yukarıda üzerinde durduğumuz konulara ışık tutmaktadır.
Konu, dava tarihi itibariyle 2654 s.K. açısından ele alınmakta, 619 s.
KHK.ye değinilmemektedir. Mahkeme açılan tespit davasını kabul etmiş,
21.HD., 1982-1985 dönemine ilişkin bu kabulü usul ve yasaya aykırı
bulmuştur. 21.HD. ne göre: