Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

Son anılan Yargıtayın 9.10.2001 tarihli kararı aynı zamanda gazetecilerin
ücretlerinin zamanında ödenmemesi halinde yürütülecek faizle
ilgilidir. Söz konusu kararda bu konuda şu anlatıma yer verilmiştir:
"5953 sayılı Basın Đş Kanununda hangi alacakların zamanında ödenmemesi
halinde günlük % 5 fazlasıyla ödeneceği açıkça düzenlenmiştir.
Bunların arasında aile yardımı, yol parası, yakacak yardımı ve kıdem
zammı olmadığı gibi, bu alacaklarla ilgili ödemelerin her ay yapılmasının
öngörülmüş olması bunların ücret gibi değerlendirilmesini gerektirmez.
Mahkemece bu alacaklarla ilgili olarak günlük % 5 fazla ödemeye dair
isteklerin kabulü hatalıdır".
Basın Đş Kanununun 14. maddesinin 2. fıkrasında gazeticilerin "ücretlerini"
aynı yasanın 1. maddesi uyarınca da "fazla çalışma ücretlerini"
zamanında ödemeyen işverenlerin söz konusu faizi ödemek zorunda kalacağı
hükme bağlanmıştır. Kanımıza göre Đş Kanunu açısından olduğu gibi
Basın Đş Kanunu açısındanda temel (çıplak) ücretin asıl, ek ödemeleri
ve sosyal yardımları kapsayan geniş anlamda ücretin de istisna olduğunu
kabul etmek gerekir. Başka bir deyimle, yasada aksi belirtilmedikçe ödemelerin
temel ücret üzerinden yapılması ve hesaplanması gerekir (Süzek,
Đş Hukuku, 294). Bu nedenle, Basın Đş Kanununun 14. maddesinin 2.
fıkrası uyarınca ödenecek % 5 faizin temel (asıl) ücret üzerinden hesaplanacağını
öngören yüksek mahkeme kararı kanımızca da isabetlidir.
3. Đşverenin Đşçiyi Gözetme (Đş Güvenliği Önlemlerini Alma) Borcu
a) Đşverenin sorumluluğunun hukuki niteliği ve illiyet bağı
Yargıtay işverenin iş kazasından ve meslek hastalığından doğan sorumluluğunun
tehlike esasına dayalı kusursuz (objektif) sorumluluk olduğu
yönündeki istikrar kazanan görüşünü 2001 yılında da sürdürmüştür.
Gerçekten yüksek mahkemeye göre "Davalı işverene verilen sorumluluk
tehlike sorumluluğuna dayanmaktadır. Bu tür sorumluluklar işverenin
kastı, kusuru, işçi sağlığı iş güvenliği kurallarına aykırı davranışından
kaynaklanmayıp doğrudan iş hukukunun çeşitli tehlikelere karşı çalışma
durumunda bulunan işçiyi koruma düşüncesine dayanır. Bu gibi
durumlarda BK 43-44. maddeleri mutlak suretle tartışılmalı belirlenen
tazminat tutarından öncelikle işin özelliği ve tarafların sosyal durumları
dikkate alınarak mahkemece takdir olunacak indirim yapılmalı ve en son
SSK'ca bağlanan gelirin peşin sermaye değeri düşüldükten sonra gerçek
zarara hükmedilmelidir" (Y21HD, 9.10.2001, 6379/6579, Bu karar yayınlanmamıştır).
Yüksek mahkeme, iş kazasından doğan maddi tazminatın belirlenmesinde
işverenin kusursuz sorumluluğu görüşünü esas almakta, işçinin