Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

termektedir. Yukarıda değerlendirdiğimiz kararlarda görüldüğü gibi kurum
da işverenin yanında davalı olarak yer almaktadır.
b) Borçlanma (Sanatçı Borçlanması)
Uzun dönemli sigorta dalları açısından sigortalılık süresi 506/m.108'e
göre, çalışmaya başlamakla başlayıp, aylık talebi ile sona erer. Bu süreyi
etkileyen nedenler ise borçlanma, askerlik borçlanması, yurt dışı hizmet
borçlanması, itibari hizmet süresidir. Bu bölümde bu konulardaki
kararları değerlendirmeye çalışacağız.
Prim ödenmeden geçirilen çalışma süresinin, sonradan borçlanarak
ödenmesi ve malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları açısından sigortalılık süresine
katılmasına hizmet borçlanması denmektedir. (Güzel / Okur, 317)
Hizmet borçlanması için belli bir yasanın veya yasa hükmünün bu olanağı
vermiş olması gerekir. Bu gün için yürürlülükte olan borçlanma kanunu
yoktur (bu yasalar, 2167 (1978), 2859 (1983), 3395 (1989) ve 4056
(1994)dir). Hepsinin süresi dolmuş, borçlanma için verdikleri süre geçmiştir.
Son olarak sanatçılara bir kez daha borçlanma imkanı 8.12.1994
t. ve 4056 s.K.la 506 s. K.a eklenen geçici m.80 ile getirilmiş, başvuru için
öngörülen süre 1.1.1996'da dolmuş olmasına rağmen, konu ile ilgili çeşitli
yargı kararları verilmiş, 10.HD. ile 21. HD. arasındaki görüş farklılığı
içtihadı birleştirmeye kadar gitmiş, ancak son aşamada 10.HD.nin, 21.
HD ve HGK. nun görüşüne katılması ile bu yola gitmeye şimdilik gerek
kalmamıştır (bu konudaki ayrıntılı değerlendirmeler için bkz. Kılıçoğlu,
Sosyal Güvenlik Hukukunda Borçlanma, Ankara 2002).
aa) Borçlanılacak Süreler
Yarg.10 HD.nin 27.11.2001 t., 4431 / 8297 s.kararında borçlanılacak
süre tartışılmaktadır. Bu konuda kararda bir açıklık yoktur. Ancak karşı
oy sayısından konu anlaşılmaktadır. Davacı, yapmış olduğu sanatçı
borçlanmasının geçerli olduğuna karar verilmesini istemiş, mahkemenin
bunu kabul eden kararı da 10.HD.nce onanmıştır. Kararda herhangi bir
açıklama yoktur. Karşı oydan anladığımıza göre, bu kararla davacıya
10.12.1974'den geçerli olmak üzere borçlanma imkanı verilmiş olmaktadır.
Oysa, sanatçılar 506 s.K. kapsamına alan 2167 s.K.un yürürlük tarihi
11.7.1978'dir. 10 HD. kararıyla bu süreyi 10.12.1974'e çekmiş olmaktadır.
Karşı oya göre bu mümkün değildir bizce sanatçıların kapsama
alınmasıyla, borçlanma birbirinden farklıdır. Borçlanmanın amacı geçmiş
süreleri de değerlendirebilmektir. Bu borçlanmanın doğal sonucudur. Bu
nedenle karşı oydaki görüşe katılamıyoruz. (bkz. Güzel, yargıtay kararları