Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

Yarg.10.HD.nin 29.5.2001 t. 3786/4198 s.kararı, tescil edilmiş olma
koşulu ile ilgilidir. Sorun, 506 s.K.un geçici 20. maddesine giren sandıklara
bağlı çalışmaların, buradaki tescil koşulunu gerçekleştirmiş olup olmadığıdır.
Yargıtay'ın isabetle belirttiği ve doktrinde de kabul edildiği gibi,
geçici 20.m. kapsamında çalışanlar da 506 s.K.un 2. m. kapsamındadırlar.
Bunlar da hizmet akdi ile çalışmaktadırlar. Ancak sosyal güvenlikleri,
sosyal sigortalar tarafından değil, bağlı oldukları sandık tarafından sağlanmaktadır.
Bu sandıklar da, SSK, Bşk., Bağ-Kur, T.C. Emekli Sandığı gibi kanunla
kurulu birer sosyal güvenlik kuruluşudurlar. Su sandıklara bağlı
olarak çalışmakta olanlar, 506/85 kapsamında isteğe bağlı sigortalı olamazlar.
Ancak bu sandıklarla bağlantıları kesilince, isteğe bağlı sigortalı
olabilirler. Zira bu sandıklara tescil edilmiş olmak, 85, m.nin aradığı "müracaat
tarihinden önce 506 s.K.a göre tescil edilmiş olma" koşulunu gerçekleştirmiş
olacaktır. (Güzel/Okur, 118; Güzel, Yargıtay kararları 1999,
306)
-Yarg.10.HD:8.2.2001 t., 664/736 s. Kararında tescil konusu ve askerlik
borçlanması üzerinde durulmuştur. Karara göre davacı kuruma
tescil edilmiş değildir. Đsteğe bağlı sigortalılık işlemleri başka bir sigortalıya
ait dosya üzerinden yürütülmüştür. Sigortalı olmadığından askerlik
borçlanması talebi de kabul edilemez. Bu gerekçelerle 10.HD. davacının
isteğe bağlı sigortalılık ve askerlik borçlanması talebini kabul eden mahkeme
kararını bozmuştur.
— Yarg.10.HD:nin 20.11.2001 t.,7808/7954 s.kararında da, isteğe
bağlı sigortalılık açısından tescil ve başka sosyal güvenlik kuruluşuna
bağlı olmama koşulları değerlendirilmektedir. Kararda davacının zorunlu
Bağ-Kur sigortalılığı üzerinde durulmuş, bu açıdan vergi kaydı, sicil
kaydı, meslek kuruluşu kaydı ile birlikte bağımsız çalışmanın varlığının
da aranması gereği vurgulanmıştır. Ayrıca sosyal sigortalar kurumuna
bağlı isteğe bağlı sigortalılığın, Bağ-Kur'a bağlı zorunlu sigortalılığın sona
erdiği tarih olacağı da belirtilmiştir. Buna göre, 10.HD. (kararı yanlış anlamadıysak),
85. maddedeki "tescil edilmiş olma" açısından, Bağ-Kur'a
tescili de geçerli saymış olmaktadır. Oysa 85. madde açıkça "müracaat
tarihinden önce 506 s.K.a göre tescil edilmiş olma"yı aradığına göre, Bağ-
Kur'a tescil, 85. m. açısından yeterli ve geçerli olamaz.
c) Başka Sosyal Güvenlik Kuruluşuna Bağlı Olmama
Yarg.10.HD.nin 27.12.2001 t., 8480/9169 s.kararı, Almanya'daki zorunlu
sigortalılığın, 506 s. K.un 85. m.ine göre isteğe bağlı sigortalılığa
engel olup olmayacağı tartışılmış ve isabetli bir biçimde, 85. maddedeki