Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 22.3.2001 tarihli kararına (E.1039,
K.2081, YKD. Ocak 2002, 46-50) konu olayda, hem SSK'na hem de Bağ-
Kur K'na tabi çalışmaları bulunan sigortalının Bağ-Kur K'na tabi iken
ölümü üzerine, hak sahibi eşin ölüm aylığı bağlanması yönündeki başvurusu
Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından, SSK'na tabi çalışmaları tek
başına ölüm aylığı bağlanmasına yettiği halde reddedilmiş, buna gerekçe
olarak da, 2829 sayılı hizmet birleştirmesine ilişkin Kanununun 8. maddesinin
son fıkrasına göre, ölüm aylığını sigortalının son olarak tabi olduğu
kurumun bağlanması gerektiği belirtilmiştir. Sigortalının eşi bu durum
karşısında Bağ-Kur'a başvurmuş ve kendisine bu Kurumdan ölüm aylığı
bağlanmıştır. Ancak daha sonra Yargıtay, Sosyal Sigortalar Kurumundan
aylık almanın daha avantajlı olduğunu düşünerek, SSK'na tabi çalışmaların
hizmet birleştirmesi olmaksızın tek başına aylık bağlanmasına yettiği
durumlarda Sosyal Sigortalar Kurumundan ölüm aylığı bağlanabileceğine
karar vermeye başlayınca, sigortalının eşi, kendisine, Sosyal Sigortalar
Kurumuna başvuruda bulunduğu 6.5.1993 tarihi itibariyle bu Kurumdan
ölüm aylığı bağlanması talebiyle dava açmıştır.
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi bu olaya ilişkin kararında, kural olarak,
sigortalının SSK'na tabi hizmetleri tek başına bu Kurumdan aylık bağlanmasına
yettiği takdirde artık hizmet birleştirmesine gerek olmadığını,
böyle bir durumda Sosyal Sigortalar Kurumundan aylık bağlanması gerektiğini
kabul etmekle birlikte, davacının, Sosyal Sigortalar Kurumunun
ölüm aylığı bağlamaması üzerine serbest iradesiyle Bağ-Kur'a başvurduğunu
ve kendisine bu Kurum tarafından ölüm aylığı bağlandığını belirterek,
aradan beş yıl gibi uzun bir süre geçtikten sonra Yargıtay görüşünü
değiştirdi diye Sosyal Sigortalar Kurumundan ölüm aylığı isteyemeyeceği
sonucuna varmıştır. 10. Hukuk Dairesine göre, değişik sosyal güvenlik
kuruluşlarındaki hizmetler birleştirilerek bunlardan birisi tarafından aylık
bağlanmış ve o kuruluşça aylık bağlanması yasaya uyunsa artık bu işlemin
iptali yönüne gidilemez.
Ancak, 10. Hukuk dairesi üyelerinde Erbaş ve Sever bu karara katılmayarak
ayrı ayrı karşı oy yazısı yazmışlardır. Temelde aynı düşünceyi
yansıtan ve belirli ortak noktaların öne çıktığı bu karşı oy yazılarında, bir
sosyal güvenlik kurumuna tabi hizmetleri toplamı tek başına o kurumdan
aylık bağlanmasına yeterli ise, sigortalı ya da hak sahipleri için hizmet
birleştirmesi yoluna gitmeye gerek olmadığı, bu konuda Yargıtayın ve 10.
Hukuk Dairesinin içtihatlarının istikrar kazandığı belirtilmektedir (bkz.
YHGK., 5.11.1997, E. 1997/10-698, K. 1997/895, Y21HD., 24.6.1999,
E.1999/4404, K.1999/4845, Araslı, 1693, 1697, Y10HD., 17.1.1995, E.
1994/15721, K. 19957102, Çakmak, 2638-2639). Çünkü, hizmetlerin
birleştirmesine ilişkin 2829 sayılı yasanın amacının, çeşitli sosyal güvenlik
361