Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

hesaplanması davalarının, ek prim tahakkuk ve tahsiline ilişkin Kurum
işlemlerinin ortadan kaldırılması gerektiğine işaret etmiştir (Yarg.
10.HD.26.3.2001, 8048/2132, YKD. Temmuz 2001; Yarg.
21.HD.21.5.2001, 1727/3917; Yarg.21.HD.30.4.2001, 867/3401, YKD.
Mart 2002, 437).
f) Prim Borçlarından Sorumluluk
aa) Aracının Sorumluluğu
506 s.K.un 87/II m.ine göre "bir işte veya işin bir bölüm veya eklentilerinde
işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişiye
aracı denir".
Đşyerindeki asıl çalışma dışındaki çalışmaların bağımsız çalışma mı,
yoksa aracılık mı olduğunun önemi primlerden sorumluluk açısından
kendisini göstermektedir. 87/1 e göre aracının prim borcundan, asıl işveren
de müteselsilen sorumludur (bu kavram için bkz. Güzel/Okur, 125;
Canbolat, Türk Đş Hukukunda Asıl Đşveren-Alt Đşveren Đlişkileri, Đstanbul
1992, 12 vd; bu kavram Đş K.da "alt işveren" olarak geçmektedir)
Yarg.10HD.13.9.2001,4151/5593s. kararında (YKD.Şubat 2002,226-
227) işyerinin temizlik işlerini üstlenmiş olan şirketin aracı değil, bağımsız
işveren olduğuna, aradaki sözleşmenin taşeronluk sözleşmesi olmayıp
"anahtar teslimi iş yapmayı" hedefleyen bir sözleşme olduğuna karar vererek,
asıl işverenin borçlu olmadığının tespiti amacıyla açtığı davayı reddeden
mahkeme kararını bozmuştur. Kararın yasaya ve Yargıtay'ın yerleşmiş
içtihatlarına uygun olduğu açıktır (Güzel, Yargıtay Kararları
1987,270)
bb) Yöneticilerin Primlerden Sorumluluğu
506 s.K.80.m.de işverenleri özellikle de tüzel kişileri (kamu kurumları
ile şirketleri) prim açısından zorlamak için bunların primden sorumlu
memurları ile üst düzey yöneticilerini ödenmeyen primlerden sorumlu
tutmuştur. Sorumlu tutulanlar kamu kurumlarında tahakkuk ve tediye
ile görevli memurlar ile tüzel kişi işverenlerin (ticaret şirketleri, dernekler,
vakıflar...) üst düzey yönetici veya yetkilileridir. Bunlar işverenlerle birlikte
müteselsilen sorumludur. Bu sorumluluktan kurtulmanın tek yolu,
haklı bir nedenle bir ödemenin yapılmamış oluşudur. (Güzel/Okur, 177,
Tuncay, 176 Yargıtay Kararları, 2000, 197). Madde geçmişte olduğu gibi
2001'de de değişik uyuşmazlıklara ve yargı kararlarına yol açmıştır.
— Yarg.21.HD.6.6.2001 t., 3900/5204 s. kararında (YKD, Mart, 2001,
439-440) kanunun 80/II hükmü tekrarlanarak, sigorta primlerini haklı
neden olmaksızın süresi içinde tahakkuk ve tediye etmeyen Kamu Kurum
241