Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

31.12.1999 yürürlük tarihli belirli süreli hizmet sözleşmesi yapılmıştır.
Bir yıllık süre içerisinde sözleşme, 10.06.1999 tarihinde davalı işveren tarafından
feshedilmiştir. Davacı işçinin ihbar ve kötüniyet tazminatı taleplerini
hüküm altına alan yerel mahkeme kararı, Yüksek Mahkemece;
sözleşmenin haklı bir neden bulunmaksızın feshedilmekle birlikte, taraflar
arasındaki sözleşmenin belirli süreli hizmet sözleşmesi niteliğinde olduğu
ve süreli sözleşmenin feshi halinde ihbar ve kötüniyet tazminatı istenemeyeceği
gerekçesi ile bozulmuştur.
Şüphesiz ĐşK. md. 13'de ihbar tazminatı ve kötüniyet tazminatı belirsiz
süreli hizmet sözleşmelerinin feshine ilişkin olarak öngörülmüş olup,
belirli süreli hizmet sözleşmesinin süresinin bitiminden önce haksız surette
feshedilmesi durumunda dahi ihbar önelleri ve buna uyulmamasının
yaptırımı olarak ihbar tazminatı ve fesih hakkının kötüye kullanılmasının
yaptırımı olarak ĐşK. md. 13'de yer alan kötüniyet tazminatı uygulanmaz.
Bu bağlamda Yüksek Mahkemenin tespiti yerindedir. Ancak kanımca
Yargıtayın kararında değinilmesi gereken nokta, belirsiz süreli hizmet
sözleşmesi ile çalışan işçinin çalışma ilişkisinin sonradan belirli süreli
sözleşmeye çevrilmesinin hakkın kötüye kullanılması bakımından
değerlendirilmemiş olmasıdır. Doktrinde de kabul edildiği üzere belirli süreli
hizmet sözleşmesi yapma hakkının kötüye kullanılması salt ardı ardına
yenilenen veya kurulan belirli süreli hizmet sözleşmeleri için değil,
bir kereye mahsus olarak kurulan sözleşmeler ve belirsiz süreli çalışma
ilişkisinin belirli süreliye çevrilmesi durumunda da sözkonusu olabilir
(Alpagut, 57 ve orada anılan yazarlar). Şüphesiz istihdam politikasına
ilişkin sebeplerle belirli süreli hizmet sözleşmesinin bir veya birden fazla
kez sürelendirilmesine cevaz verilmesi ayrı bir konudur. Özellikle Alman
Hukukunda ilk kez 1985 tarihli Đstihdamı Teşvik Yasası ile getirilen ve
sonraki yıllarda da yer verilen düzenlemeler bu yolda olup, belirli şartlarla
belirli süreli hizmet sözleşmesinin kurulması ve yenilenmesi yasayla
mümkün kılınmıştır. Ancak bunun dışında hakkın kötüye kullanılması
kavramı hakkın bir kez kullanımı gibi, birden çok kez kullanımını da
kapsar. Nitekim, Y9HD'nin 1993 tarihli bir kararında belirsiz süreli hizmet
sözleşmesiyle, süreklilik gösteren bir işte çalışmakta iken ve ortada
haklı kılan objektif bir neden de yokken hizmet sözleşmesinin belirli süreliye
çevrilmesinin hakkın kötüye kullanılmasını oluşturacağı ve sözleşmenin
baştan itibaren belirsiz süreli sayılması gerektiği belirtilmiştir
(Y9HD., 16.09.1993, 1719/13030, Tüba/ĐĐÇB: 24.01.1994). Dolayısıyla
karara konu olayda da işçi belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ile çalışırken
belirli süreli hizmet sözleşmesi kurulmasını haklı kılan objektif nedenler
bulunmuyorsa, hukuki ilişkinin baştan itibaren belirsiz süreli sözleşmeye
90