Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

25.9.2001 tarihli kararda benimsendiği gibi manevi tazminatın takdiri
konusunda Yargıtay Dairesine belirli bir ölçüde düzelterek onama yetkisinin
tanınması gerektiğini düşünüyoruz. Aksi takdirde HUMK 348/7'nin
uygulama alanı çok daraltılmış olacak ve kanımızca bu durum hükmün
getiriliş amacına ters düşecektir.
Bu nedenlerle, değerlendirdiğimiz olayda her ne kadar ilk bakışta
mahalli mahkeme ile 21. Hukuk Dairesinin manevi tazminat takdirleri
arasında çok farkın bulnduğu (300 milyon-4 milyar) izlenimi alınıyorsa
da, ülkemizdeki enflasyon oranı ve para değerindeki düşmeler göz önünde
tutulduğunda birkaç yıl içinde bu farkın kolaylıkla ortaya çıkabileceği
kabul edilecektir. Bu itibarla Daire kararı HUMK 438/7 hükmüne ve usul
hukuku ilkelerine kanımızca uygun bulunmaktadır.
dd) Manevi tazminatın ıslahı
Yargıtayın 22.5.2001 tarihli kararında (Y21HD, 2901/4006, Bu karar
yayınlanmamıştır) manevi tazminatın bölünüp bölünmeyeceği ve ıslah
edilip edilemeyeceği hususu ele alınmıştır. Söz konusu karara göre "Dava
meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 12 oranında yitiren
işçinin duymuş olduğu acı ve üzüntünün karşılığı bulunan manevi
tazminat istemine ilişkindir. Davacının maddi ve manevi tazminattan
fazla haklarını saklı tutmak suretiyle 300.000.000 TL'lık manevi tazminat
davası açtığı, yargılama sırasında Anayasa Mahkemesince HUMK'nun
87/son maddesinin iptal edildiğinden bahisle 2.2.2001 tarihli dilekçe ile
dava dilekçesini ıslah ettiğinden bahisle manevi tazminat talebini
1.000.000.000 TL'na çıkardığı uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık
manevi tazminatın bölünüp bölünemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Gerçekten hukuka aykırı bir eylem yüzünden çekilen elem ve üzüntüler o
tarihte duyulan ve duyulması gereken bir haldir. Başka bir anlatımla,
üzüntü ve acıyı zamana yaymak suretiyle manevi tazminatın bölünmesi
bir kısmının dava konusu yapılması kalanın saklı tutulması olanağı yoktur.
Niteliği itibariyle manevi tazminat bölünemez.Bir defada istenilmesi
gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 25.9.1996 gün ve 1996/21-
397-637 karar ile 13.10.1999 gün ve 1999/21-648-818 sayılı kararı da bu
doğrultudadır. Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde
tutulmaksızın ve özellikle manevi tazminatın bölünmezliği nazara alınmadan
yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma
nedenidir". Yüksek mahkeme manevi tazminatın bölünmezliğine ilişkin
görüşünü başka kararlarında da yinelemiştir (Y21HD, 7.6.2001,
4456/4511, Y21HD, 1.2.2001, 443/606, Bu kararlar yayınlanmamıştır).
Buna karşılık, yukarıda belirtilen 22.5.2001 tarihli 21. Hukuk Dairesi
kararına bir karşı oy yazısı kaleme alınmış ve şu görüşlere yer verilmiştir: