Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001 ...

olan hak sahiplerine, bu aylık ve gelirlerden yüksek olanın tamamı düşük
olanın ise yarısı ödenir. Anılan gelir ve aylıkların eşit olması durumunda, iş
kazası ve meslek hastalığı sigorta kolundan bağlanan gelirlerin tümü,
malûllük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolundan bağlanan aylığın ise yarısı
verilir (SSK.92/2) (bkz. Tunçomağ, 286, 338, 361; Tuncay, Sosyal
Güvenlik, 239; Güzel-Okur, 226; Araslı, 1251-1252).
Belirtelim ki, yukarıda açıklamaya çalıştığımız hesaplamalar faraziyeler
üzerine kuruludur. Ancak, gerçek zarar hesabının bir düzene ve yeknesaklığa
kavuşturulması amacıyla Yargıtay tarafından bir takım ilkeler
geliştirilmiştir. Fakat bütün olasılıklarda her zaman aynı ilkenin uygulanması
adil olmayabilir. Đncelemeye çalıştığımız olay bakımından getirilen
ilke kural olarak isabetli olmakla birlikte bazı ayrıksı durumların
olabileceği de gözden uzak tutulmamalıdır. Sigortalının altmış yaşından
önce yaşlılık aylığına hak kazandığı halde yaşlılık aylığı almadan çalışmaya
devam etmesi mümkün olduğu gibi, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek
yaşlılık aylığını alırken çalışması da mümkündür. Bu şekilde çalışırken
kaza geçiren sigortalıya ilişkin gerçek zarar hesabı yapılırken düzen
sağlamak amacıyla sigortalının altmış yaşında pasif döneme geçeceği farz
edilebilir. Ancak, işçinin yaşı altmışa yaklaştıkça ve işçi çalışmaya devam
ettikçe bu faraziye zayıflamaktadır. Bir adım daha ileri gidersek, işçi altmış
yaşın üzerinde ise ve çalışması sırasında kazaya uğramışsa anılan
faraziyenin her halde yeniden düşünülmesi sigortalının kişisel koşullarına
ve yaptığı işin özelliğine göre bu işi sürdürebilecek olup olmadığının da
dikkate alınması gerekir. Örneğin, bir muhasebe şirketinde çalışan
altmışbir yaşındaki muhasebecinin bedensel güç gerektirmeyen bu işi bir
müddet daha sürdürmesi hayatın olağan akışına uygundur. Bu gibi
durumlarda gerçek zarar hesabının, sigortalının özel durumuna göre bir
süre daha aktif dönemde kalacağı kabul edilerek yapılması isabetli olur.
e) Đş kazası veya meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik
geliri almakta iken ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan ölüm
gelirinin peşin değerinin Kurum tarafından işverene (rücuan) tazmin
ettirilmesi ve yeni tavan hesabı
aa) Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin, 4.5.2001 tarihli kararına
(E.2000/8592, K.2001/3491, YKD. Kasım 2001, 169-1691) konu olayda,
sigortalı meslek hastalığına yakalanması dolayısıyla sürekli iş göremez
duruma düşmüş ve Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından kendisine sürekli
iş göremezlik geliri bağlanmıştır. Kurum daha sonra bağladığı gelirin peşin
sermaye değerini işverene rücu etmiştir. Sigortalı bir süre sürekli iş
göremezlik geliri aldıktan sonra meslek hastalığına bağlı olarak ölmüştür.
Kurum bu sefer hak sahiplerine bağlanan ölüm gelirinin peşin değerini