shkarko - Syri 3

121 Aplikimi policor i trekëndëshit ideologjik
mashtruara hungareze. Këto flutura hungareze që s’e kuptuan
gjuhën mashtruese të “liberalizimit" të Hrushovit në vitin 1956,
u shkelën me tanke nëpër rrugët e Peshtes si popull disident.
Të gjithë duhet ta dimë se përkthyesit jugosllavë ishin ndër të
parët përkthyes të Solzhenicinit e të Pasternakut, por ishin ata
që e dorëzuan Imre Nagjin në duart e sovjetikëve. Hrushovit i
nevojitej një aleancë kalimtare me shkrimtarët “disidentë”,
vetëm sa për ta “diskredituar” Stalinin. Këtë ndihmë, të
pakursyer, ia ofroi Hrushovit edhe poeti më zyrtar i asaj kohe
Jevtushenko, i cili me rekomandim nga lart, botoi “poemën”
për diktatorin Enver Hoxha. Kjo “poemë”, me rekomandim, po
ashtu nga jugosllavët, u përkthye në shqipe dhe u botua tek
revista “Jeta e re”. Tash, Jevtushenko, autori i “poemës”
politike mbi Enver Hoxhën, pa fijen e skrupullit kapërdiset në
TVSH si disident i kohës së Hrushovit.
Sado të shkurtëra të kenë qenë këto erëra të vakëta
politike në BRSS, e pastaj në shtetet e Lindjes, në një mënyrë
i kanë paraprirë Pranverës së Pragës, e cila u shua
ushtarakisht, por kujtimi i saj arriti deri në ditët tona. Dubçeku
ishte vetëm një reformist, një renovues i socializmit, por nuk
ishte për vendosjen e demokracisë së mirëfilltë. Natyrisht do
të konstatojmë se kodi, mesazhi, koncepti, ligjërimi dhe
sistemi i të menduarit të njeriut socialist, asnjëherë s’mund të
lirohet ideologjikisht, edhe kur fizikisht kalon në anën e
demokracisë. Anatomia ideologjike e ka përcaktuar bioritmin e
të menduarit, prej mekanizmit të shenjit gjuhësor, e deri tek
metabolizmi fonetik ose fonologjik. Shenja gjuhësore e
kontaminuar substancialisht me ideologji, nuk e lejon shërimin
e gjuhës, as të individit e as të kolektivit. Si mund ta
shpjegojmë ndryshe gjuhën e përmbytur të të burgosurve
politikë në Bashkimin Sovjetik, të sojit të Artur Londonit, të cilët
për asnjë sekondë nuk dyshojnë në idetë e larta të Stalinit, por
mendojnë se burgosja e tyre është një lajthim gjuhësor, apo
një intrigë e vogël e armiqëve të Partisë, për të cilët Stalini nuk