shkarko - Syri 3

163 Fobia politike e shkrimtarit
veprës. Ndofta në kohën e “Përbindëshit” gjërat janë zhvilluar
sipas asaj rutinës politike: të integrimit të ndërsjellë të
shkrimtarëve. Si duhet ta lexojmë sot “Përbindëshin” e Ismail
Kadaresë për t’u bindur se aty është disidenca.
Në vitin 1965, u shkrua “Përbindëshi” i cili jasht asaj
që thotë sot shkrimtari ka historinë paraprake të ambicies
politike.
“Disa kilometra larg periferisë së qytetit, në fushën e
hapur, ishte një furgon i madh i braktisur. Pjesët metalike i
kishin shkulur prej kohësh dhe tani kishte mbetur vetëm
karroceria e mbyllur prej druri. Ajo ishte mbërthyer dhe
qëndronte mbi katër trarët e shkurtër, të ngulur në tokë. Siç
duket dikush e kishte bërë këtë gjë për ta mbrojtur armaturën
e drunjtë prej llucës dhe lagështirës së fushës. Ditëve me diell,
furgoni dukej qartë që nga terracat apo katet e sipërme të
shtëpive të qytetit, por kur binte nata ose kur kishte mjegull në
fushë, ai tretej dhe humbiste sikur të mos kishte ekzistuar
kurrë. Veçanërisht ngjiste kështu ditëve të tetorit.
Në fakt ai nuk kishte shumë kohë që ishte shfaqur dhe
askush nuk e dinte në fillim nga doli dhe kush e pruri në këtë
fushë. E vërteta është që kohë kishte kaluar pa e vënë re fare,
por një ditë pranvere, gjatë një pikniku disa njerëz shfaqën
dyshimin se në atë furgon të braktisur kishte mundësi të
fshiheshin njerëz për diversion" 1)
Në këtë tekst shpaloset fobia politike e të shenjuarit
dhe shenjuesit, si sintagmë e mbyllur politike e të gjithë
shtetasve shqiptarë. Poashtu ndërtohet trekëndëshi i mbyllur
sockomunist. Personazhet politike nuk e arsyetojnë ndalimin e
veprës, e përkundrazi arsyetojnë vigjilencën kolektive të
shqiptarëve në Shqipërinë komuniste. Sintagma e mbyllur
politike në romanin “Përbindëshi” del strukturë e mbyllur:
shenjuesi: Disa njerëz
i shenjuari: Dyshimi
1 *IsmailKadare, “Përbindëshi”, Prishtinë 1990, fq. 5.