shkarko - Syri 3

Arti shtetëror i letërsive të verbëra
312
mund të kenë përfunduar në të ardhmen, dhe mund të jenë
ende të papërfunduar në të kaluarën. Logjikogramatikisht
nocioni kohë thehet për hir të etjes së perëndive ideologjikë,
duke filluar nga Udhëheqësi i Partisë shqiptare, për të cilin
Shqipëria u bë shumë e vogël. Ndërsa për udhëheqësin
shqiptar Jugosllavia edhe Rusia e Stalinit apo Kina e Mao Ce
Dunit u stërkeqen ideologjikisht. Këto perëndi ideologjike edhe
pse në konflikt me njera - tjetren e zvogëlonin planetën,
kohën, mendimin, gjuhën e deri tek integriteti i njerëzimit.
Në studimet psikogjuhësore, që do të bëhen në të
ardhmen, do të krahasohet energea konceptale e fjalës së
konsumuar në sockominizëm me sinonimin leksikor që është
përdorur në vende demokratike. Këtu do të konstatohet, me të
drejtën shkencore, se vepra e përkthyer nga gjuha e
sockominizmit në ndonjë gjuhë të vendeve demokratike, do të
jetë vetëm përkthim mekanik e asesi përkthim i kuptimit ligjik
të konceptit. Gjuhët ballkanike nën trysnitë ideore, deshën apo
nuk deshën, do ta pranojnë një substrat të përbashkët, që
mundëson përkthimin e ndërsjellë, plotësisht adeukat.Shumë
fjalë të këtyre gjuhëve, jo vetëm që kanë formë të ngjashme
leksikore, por e njëjta fjalë ka të njëjtën vlerë psikogjuhësore.
“Formimi i modeleve terminologjike”, “filologjia romane”,
“filologjia gjermanike”, nismojnë grupimin e gjuhëve si objekt
të një studimi grupor.” Por nëse i vështrojmë gjuhët e një
përbashkësie nisma konseguente, del krejt e njëjtë tek gjuhët
ballkanike: greqishtja, shqipja, bullgarishtja, serbishtja,
rumanishtja dhe turqishtja 1) që do të thotë se ajo,
“përbashkësi” e konceptuar nga Sandfeldi mundëson
përkthimin e llojit të përbashkët brenda grupit ballkanik me të
gjitha “veset sintaktike”, tipologjike e deri folklorike. Kur
Kristian Sandfeldi e jep këtë mendim për gjuhët ballkanike, në
Siujdhesë ende s’kishte arritur sockominizmi. Mendimin e tij
1 Kristian Sandfeld “Lingvistique balkanique, problemes e
resultates” noveau tirage 1968, p. 3