29.09.2013 Views

shkarko - Syri 3

shkarko - Syri 3

shkarko - Syri 3

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Arti shtetëror i letërsive të verbëra<br />

306<br />

Kësaj sëmundjeje gjuhësore i përket edhe komutacioni<br />

politik në të gjitha tekstet letrare, historike, kulturore etj.<br />

Metoda e komutacionit sockomunist është këmbimi<br />

i njësisë gjuhësore me tjetrën njësi gjuhësore, pa e këmbyer<br />

kuptimin politik. Komutacioni ideor paraqitet në dy variante të<br />

përafërta: 1.Zëvendësimi, këmbimi i njësive gjuhësore, sipas<br />

përvojës politike - substitucioni. 2.Metoda e përjashtimit të<br />

njësive gjuhësore, pa e krijuar përshtypjen tek folësi i gjuhës<br />

shqipe se është këmbyer edhe konotacioni gjuhësor.<br />

Derisa përmutacioni politik e dobëson konceptin sipas<br />

renditjes ose sipas pozicionit brenda kompozicionit sintaktik,<br />

komutacioni e shterron konceptin sipas rregullës<br />

matematikore të këmbimit numerik: A+B=B+A; ab=ba që do të<br />

thotë: A+B - njësia gjuhësore tradicionale detyrimisht është e<br />

barabartë me B+A - njësinë ideologjike. Ndryshimi funksional<br />

midis përmutacionit dhe komutacionit qëndron në rrafshin<br />

faktik: përmutacioni socrealist e dobëson konceptin sipas<br />

përparësisë pozicionale në fjali, ndërsa komutacioni e shterron<br />

konceptin duke e rimbushur me konotacion tjetër politik.<br />

Stilistët dhe linguistët e botës demokratike, gjuhën e<br />

letërsisë e kategorizojnë sipas kësaj renditjeje: 1.Përdorimi i të<br />

gjitha fakteve gjuhësore në veprën letrare. 2.Gjuha e veprës<br />

duhet të jetë e liruar nga çdo mbyllje stilistike. 3.Gjuha e<br />

veprës letrare mund t’i përfaqësojë të gjitha stilet letrare.4.Stili<br />

i caktuar duhet ta ngërthejë realitetin në veprën e<br />

caktuar.5.Gjuha e një vepreje letrare nuk mund të jetë unikat i<br />

të gjitha stileve letrare, nga fakti sesecili shkrimtar duhet të<br />

jetë stil në vete.<br />

Nocioni STIL është mjaft i përgjithësuar; i definuar në<br />

mënyra të ndryshme që nga shekulli i kaluar. Në këtë rast<br />

shqyrtimi, do t’i veçojmë dy stile: 1.Stili i kodifikuar gjuhësisht<br />

sipas përmutacionit politik dhe komutacionit politik që Karl<br />

Poperi do t’i quante stile të shoqërive të mbyllura. 2.Stili i<br />

dekodifikuar në aspektin e çdo ideologjie që pjesërisht<br />

përdoret në shoqëritë e hapura.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!