shkarko - Syri 3

295 Jezu dhe Franc Kafka në mes të udhës
metodologjia e “artit”, rrallë, shumë rrallë, e gjejmë në
letërsinë e përbotëshme.
Protagonistët e “shënimeve” të Franc Kafkës, Uliksi i
Xhojsit antihomerian, mohimi i kohës nga Marsel Prusti, apo
ekzistencializmi i befasisë të Albert Kamysë, janë përpjekje
për t’u liruar nga metodologjia e trekëndëshit tradicional në
letërsi. Këtë lirim nga nyjëtimet kompozicionale të trekëndëshit
letrar, do ta quajmë me të drejtë, “DISIDENCË” në
metodologjinë e shkrimit evroperëndimor edhe në rrafshin
psikosocial. moral, fetar, patriotik...
Këtë lloj disidence të vetëdijshme s’e gjejmë e,
sigurisht do të kalojë shumë kohë, për t’u paraqitur në letrat e
ortodoksizmit lindor. Këtu, në këtë “mohim” të artit shtetëror,
do të mbijetojë historia, sociologjia, psikologjia, për të mos
thënë edhe fatumi gjeografik:
Fantazimi gati metabolik i lindjes e krijoi religjionin, i
cili në fillim s’ishte i vetmjaftueshëm për trekëndëshin apokrif:
ATI - BIRI - SHPIRTI I SHENJTË. Besëlidhja e Vjetër dhe
Besëlidhja e Re s’do të kishin arritur forcën e metodologjisë
aplikative po mos të ishin modifikuar nëpërmes pragmatizmit
evropian.
Profecia e Jehovait mbi Tokën e premtuar u realizua
për Izraelin jo drejtpërdrejt nga rruga e daljes nga Egjipti por
tërthorazi, pas shumë shekujsh përvoje të hebrejve nëpër
Evropë. Rruga e realizimit ishte profetizuar në relacioninn:
Evropë - Izrael e asesi relacionin Egjipt - Izrael.
Njëmijë e pesëdhjetë e katër vjet pas lindjes së
Jezusë, nëpërmes shpirtit të skizmës ballkanike, gjysma e
kristianizmit, gjeografikisht, iu rikthye rrugës së vjetër për të
mbetur në gjysmë të saj. Ky pikëqëndrim i segregatës
skizmatike kristiane më s’ishte as në Betlehemin e lindjes së
Jezusë as në Romën institucionale të kristianizmit. Area
segregata greke, rivale antike e areas romake, shfrytëzoi
rrugën e Shën Palit për ta stisur arean segregata
konfecionale, të quajtur dogma ortodokse me seli në