shkarko - Syri 3

279 Ndalohet libri i pashkruar!
Ndalohet libri i pashkruar!
Popull fatkeq, ai popull, nga FJALA e të cilit është
shpërngulë Zoti, Feja, morali, logjika, dhe në fund OBLIGIMI
ndaj FJALËS. Shkrimtarët shqiptarë, në mënyrë të veçantë u
detyruan ta përdorin si mjet informacioni dhe frymëzimi, e në
fund si mjet ndikimi, pikërisht këtë FJALË të zhveshur nga të
gjitha vlerat obligative. Shkrimtarët, si Sterio Spasse, Shefqet
Musaraj, Esat Mekuli, Ali Abdihoxha, Jakov Xoxa, Dhimitër
Shuteriqi, fatkeqësisht edhe shumë të tjerë, që detyrohen ta
mohojnë “biografinë” e vet dhe të protagonistëve, asnjëherë
nuk u liruan nga pesha e “mëkatit” ideopolitik, sepse ishin të
lindur para se Partia e Punës ta kishte “pagëzuar” popullin
shqiptar. Protagonistët e romanit shqiptar si Zef Mojsiu,
Afërdita, Stavri Lara, Vita Shpiragaj, Adil Tafilaj... kishin ide të
mjaftueshme gorkiane (si Pavëll Vllasovi) të konvertohen në
DEBATIKAS të mirëfilltë. Një kategori tjetër protagonistësh, si
Gjon Zaveri me bashkëmendimtarët e vet pesimistë, krijonte
protagonistin më antirevolucionar që binte ndesh me letërsinë
e realizmit socialist. Në Shqipëri rasti i Gjon Zaverit u dënua
me “harresën” kolektive, ndonëse në Kosovë, kritika letrare
seriozisht e sinqerisht orvatet ta “shpëtojë revolucionaritetin” e
rebeluar jeseninjan të Gjon Zaverit, si aktin më qyqar të
njeriut. Vet krijuesi i këtij “Vërteri” shqiptar, u detyrua të ngrihet
kundër krijesës së vet me forma të pamfletëve, ose duke
“krijuar” më vonë personazhe të tjerë kundër pesimizmit të
Gjon Zaverit. Megjithatë, në fund, Sterio Spasse vdes, jo si
Fausti, sepse Mefistoja i tij (Gjon Zaveri), asnjëherë s’iu resht
“hakmarrjes” politike në letërsinë socrealiste.