shkarko - Syri 3

75 Hyrje për skicim
dilemën hipotetike të një historie. Bashkëjetesë do ta quajmë
kur lexuesi i beson veprës letrare në mënyrë intime. Po edhe
në letërsinë botërore, shumë të rralla janë veprat letrare apo
interpretimet kritike që lexuesit i lejojnë mundësinë e
bashkëkrijimit brenda veprës letrare, që në vepër lexuesi të
vendosë një rrugë, një shtëpi apo një protagonist të njohur.
Autoriteti i shkrimtarit, rrallë, shumë rrallë, i rreshtet përvojës
ideore. Sasinë vizuele, fjalën, kodin, mesazhin, orvatet t’i
saktësojë në dimensione autoritare, që ato të mbesin të
pandryshuara nga përvoja e lexuesit. Ta privosh lexuesin nga
përvoja, do të thotë të krijosh nga ai një qenie shumë të
flashkët, e cila do të ngulitet në një pikë imagjinare jashtë
mundësive të kohës dhe hapsirës së vet. Ndërsa ai, që në
letërsi quhet prototip, nuk mund të koekzistojë si individ në
korelacion me lexuesin edhe pse gjithnjë është orvatur të
barazohet me një shenjues diskurziv, me një formulë kimike,
me një kod dhe me një mesazh. Sipas kësaj situate prototipi
synon të bëhet i mëvetësishëm. Ky prototip ngulmon për t’ u
bërë i vetmi bartës i shëmbullit. Këtu zë fill nomopolizimi i
mendjes njerëzore.