shkarko - Syri 3

Fobia politike e shkrimtarit
Në letërsinë shqipe thonë janë shkruar shumë libra!
Janë shkruar ashtu siç kanë mundur të shkruhen; në kohëra
të ndryshme historike, qofshin ato kohëra të moralit, të
religjionit, të patriotizmit, apo së fundi, të kohës së
ideokomunizmit. Sot lexuesi i përçmuar shqiptar gjendet para
profecisë së letërsisë shqipe njësoj si Makbethi para profecisë
shumëkuptimore të Tri Magjistricave.
Lexuesi shqiptar ose duhet të stepet si Makbethi, pa
aftësi kuptimi e interpretimi, ose t’i lexojë veprat letrare ashtu
siç i lexoi profecitë e magjistricave Zonja Makbeth. Sipas
interpretimit të Magjistricave lexuesit të letërsisë botërore s’i
tregohet ku fillon disidenca e Makbethit dhe ku përfundon. Sot
shkrimtarët shqiptarë, veçanërisht ata që janë konsideruar më
të njohur në letërsinë shqipe, po shërbehen me shenjin
gjuhësor të Magjistricave makbethiane, para të cilave lexuesi
shqiptar duhet vetëm të stepet, pa qenë në gjendje të
konceptojë nocionin “disidencë”. Lexuesi shqiptar sot qëndron
para dilemës: ta rilexojë formulën ideoletrare sipas referencës
së parë politike apo ta rilexojë sipas variantës “disidente” që
rekomandon shkrimtari. Çdo shkrimtar duhet ta ketë të qartë
se libri bëhet arkiv publik, i zbuluar për të gjithë lexuesit.
Përkundër dëshirës së madhe të shkrimtarit vepra e shkruar
me motive rutinore moralopolitike, sot, s’mund të flasë
ndryshe nga ideogjuha që i është caktuar atëherë.
Lexuesi i letërsisë shqipe, pas përsëritjes aq
ngulmuese të Ismail Kadaresë se novela apo romani
“Përbindëshi” i pati gjithë ato ndalesa politike, edhe sot e
gjithë ditën e ka të paqartë ku qëndron misteri i ndalimit të