shkarko - Syri 3

papranuar, (secili prej tyre) e kanë locuar masën e mallkimit:
mallkimi i malësorit të Fishtës arrin largësinë e plumbit të
pushkës, malësori i Migjenit e hedh mallkimin aq larg sa mund
të shihen tri kokrra fort të verdha të misrit, mallkimi i malësorit
të misrit propagandistik, i malësorit të “Zërit të Popullit”, nuk
kufizohet vizuelisht sepse ai nuk e sheh cakun e ndaljes se
kokrrës së misrit të tij. Ky malësor udhëtonte vetëm natën.
Malësori i Gjergj Fishtës me vigmën e tij antike strukturohet në
trekëndëshin e letërsisë folklorikopatriotike. Mesazhi e heroit
të Fishtës, natyrisht censurohet nga patriotizmi, nga të gjitha
konfesionet shqiptare për t’u barazuar me moshën e “Iliadës”;
mbase mosha e shqiptarëve folklorik do të matet me moshën
e stalaktiteve. Mesazhi pagan i Fishtës vjen nga lashtësia ilire
nëpërmes ndihmës së zanave, orëve, shtojzovalleve, e
figurave tjera të kodifikuara patriotikisht.
Figura e Akilit, për shembull, nuk mund të
ristrukturohet jashtë fragmentarizmit folklorik, mitologjisë dhe
fatumit grek. Sipas këtyre faktorëve Akili dallohet si ide
nismëtare e animizuar e modelit patriotik të grekut të
ardhëshëm. Akili, më vonë, do të ndërgjegjësohet, jo vetëm
sipas nocionit gjeografik, por me kalimin e kohës do të
ndëgjegjësohet edhe në aspektin religjioz. Përkundër Homerit,
që me ndërgjegje e fillon luftën nga një fyerje e Akejve për ta
pushtuar Trojën, Gjegj Fishta do të bëjë një ngulitje territoriale
gjuhësore e gjithëantropologjike ilire për ta mbrojtur entitetin
gjeohistorik që u takonte legjitimisht shqiptarëve, duke krijuar
supremaci morale ndaj “Iliadës”.
Një françeskan, si Gjergj Fishta, me ndjesi, kulturë
antike, e me ndihmën e folklorit e arrin një patriotizëm aq
diakronik, qe nga paganizimi ilir e deri në shekullin tonë. Kjo
supremaci patriotike glorifikohet nga një françeskan, i cili sipas
profesionit baritor të shpirtit, mbase malësorin shqiptar ka
qenë duhur ta shndërrojë në një dele të urtë e të dëgjueshme.
Andaj lexuesi shqiptar e ka vështirë ta zë vendin e heroit të
Fishtës, sepse dimensionet e këtij heroi diakronisht janë të