shkarko - Syri 3

varrosur në atdhe. Kufoma e tij priti aq vite e mbyllur në
“dollap”, derisa komunistët shqiptarë t’ia dhurojnë një varr në
kohën kur në librat shkollorë mësohej se Luigj Gurakuqit
“Mbreti Zog nuk ia dha një vend për varr”. Kur Faik Konica, i
vdekur, s’mund të kthehej në atdheun e tij, si mund ta kthente
në Shqipërinë komuniste Lame Kodra, të gjallë, Fan Nolin me
Kryqin e Kalvarit në shpinë! Do të pranojmë se Noli deshi të
kthehej në Shqipërinë komuniste por s’iu lejua. Kjo gjë i heq të
gjitha dyshimet, të gjitha pëshpëritjet rreth kthimit të Nolit, por
kënd s’e mashtroi malli për atdheun?
S’është mëkat as sekret të dihet se Jezu, Skënderbeu
dhe Napoleoni, që në fëmijërinë e hershme të Nolit ishin
anëtarë të familjes. Të komunikosh me Jezunë nëpërmes
gjyshes, me Skënderbenë nëpërmes xhaxhait, me Napoleonin
nëpërmes babait, s’është vetëm çështje frymëzimi por është
inkarnacion nëpërmes anëtarëve më të afërm të familjes. Kjo
trini: Jezu, Skëndërbe, Napoleon, të inkarnuar fizikisht në
gjyshen, xhaxhanë dhe babën, mbetet e përhershme në
ndërgjegjen e Nolit. Për të shpëtuar nga faqja e parë e librit
psikologjik familjar, por jo nga ideja fanatike e pjekurisë, Noli
duhet të ngrihet në majen e piramidës biblike, të piramidës
kombëtare dhe të piramidës europiane: ta shohë yllin e
Betlehemit, ta shohë Diellin e Albulenës dhe luftën e Vaterlos.
Të triat ishin të vështira sa rruga e Ferrit.
Para dyerve të ngushta të dikasterit të Migjenit, me
Kryqin e Kalvarit mbi shpinë dhe me pllakat psikogjuhësore të
Mojsiut nën sqetull, Theofan Stilian Noli, pëkundër lektisjes që
i shprehi Lame Kodrës (Sejfulla Maleshovës) të intervenojë
tek Enver Hoxha t’ia lejojë kthimin në Shqipëri, ky Noli ynë do
të dukej një Don Kishot i dhembshëm, i fantaksuar si para
ndonjë hani të magjepsur. Të gjitha këto sakramente
psikomorale që do t’i barte Theofan Stilian Noli para Dikasterit
ideologjik, do të nxitnin tek Migjeni një buzëqeshje përbuzëse
e aspak miqësore. Por Noli nuk e dinte se s’i lejohej të bënte
simoni me inventarin e tij biblik.