shkarko - Syri 3

Arti shtetëror i letërsive të verbëra
316
zvetnohej krahasimisht energea, ta zëmë, e fjalës shqipe me
energean e fjalës “sinonime” të gjuhës angleze. Jo vetëm
fjalët, sintagmat, fjalitë, por as sinonimet e ndërsjella nuk
mund të përkthehen plotësisht. Në vend të nocionit përkthim
do të ishte më mirë të përdoret nocioni përshtatje, ashtu siç e
ka aplikuar Theofan Stilian Noli.
Përkundër areave gjeopolitke e historike të gjuhës
shqipe kundrejt gjuhëve ballkanike, gjuhëtarët, qofshin
shumica të huaj apo shqiptarë, shqipen e nxjerrin në bijëri me
ilirishten; fakt që edhe sot e kësaj dite s’është liruar nga
tendenca politike. Teoria thrakase e origjinës shqipe, apo
teoritë mikste, përveç redingotës shkencore, në vete
përmbajnë elementin tinzar të çvendosjes së shqipes sa më
në lindje të Siujdhesës ilire. Faktet shkencore, natyrisht janë
më të forta se dëshira jonë, dhe ne , ato duhet t’i pranojmë si
argumente të vërtetuara me metoda analitike dhe historike.
Sido që të dalë, gjuha shqipe, në veçanti prej gjuhëve
të tjera ballkanike, është dëmtuar më së tepërmi meqë nuk i
takoi grupit të sllavishtes as greqishtes, e aq më më tepër
ishte aq larg turqishtes. Gjuhës shqipe, si dhe të gjithë
shqiptarëve iu desht t’i rezistojë gravitacionit asimilues të
këtyre gjuhëve që kishin perënditë dhe profetët e vet:
greqishtja kishte Zeusin dhe Jezunë ortodoks; sllavishtja
Neptunin dhe Jezunë e vonuar ortodoks; turqishtja Allahun
dhe Profetin e shkretëtirës.
Sipas të gjitha perëndive pagane evroperëndimore
edhe Bindi ilir pasi ishte zenë me Jupiterin ia lëshoi vendin
Jezusë, atij Jezusë së institucionalizuar në Romë me aq
sakrifica. (Me çfarë përgjërate u verifikuan katolikët e parë
sipas flijimit të Jezusë). Edhe Iliria hyri në area konfesionis të
katolicizmit pas një lufte 150 vjeçare iliroromake. Dhe mirë do
të ishte gjetur në katolicizmin papnor, po mos të kishte
ndodhur njëmijë e pesëdhjet e katër vjet pas lindjes së
Jezusë, ndarja e kishave dhe e Jezuve; Jezusë iu ndryshua
data e lindjes, e kryqëzimit, e ringjalljes: u stis Jezu i dytë -