shkarko - Syri 3

Konstantini 74-vjeçar, nën zhuritjen e lotëve të motrës, kur
Demokracia stinore po zgjohej në Evropën Lindore, një natë
pranvere e lëvizi pllakën e varrit; u ngrit e kapërcei përtej
gjarpërit, e ra te kulla e Doruntinës. Me një zë të nëndheshëm
i thirri Doruntinës: “Motër, këtë pranverë rrasa e varrit politik
m’u lehtësua, dhe u bëra erë për ta mbajtur fjalën e dhënë.
Tërë natën foli me një gjuhë të nëndheshme për një rrugë
baladike. Natën e dytë, në heshtjen e territ i përcjellur nga zëri
i zogut të natës me mallëngjim baladik, Konstantini u
përshëndet me nipat dhe mbesat. Natën e kishte kaluar kufirin
gjarpër e natën po kthehej, çdo gjë bëhej në heshtje. Dorën e
kishte shumë të ftohtë kur u përshëndetëm me të e lotin
shumë përcëllues në sy. Doruntinën nuk mundi ta ngrisë nga
shtrati i vdekjes për ta marrë në të pamë. Konstantini nuk
kishte kalë e Doruntina ishte bërë gjyshe; asnjeri nuk kishte
nënë. Të gjithë mbetem të heshtur, mbeti era e dheut dhe
pikëllimi, shiu binte mbi baladën. Mbase këto dy net baladike
të pranverës të vitit 1991 (njëmijë e nëntëqind e nëntëdhjetë e
një) do të hyjnë nën çatinë e letërsisë shqipe, duke i
denoncuar siç thotë vet rrugëtimet artistikopolitike të Ismail
Kadaresë, i cili nisej e shkonte te Lasgushi, nisej e shkonte tek
Presidenti Alija, kalonte kufirin kur donte, prej Francës e deri
në Kinën e Marko Pollos, në kohën kur Konstantini s’mund t’i
bënte 9 (nëntë) kilometra rrugë.
Nga të gjitha këto kalime kufijsh, të rëndomta për
shkrimtarin, lexuesi shqiptar do t’i kuptojë se detyrat zyrtare të
itinerarit franko-kineze të Kadaresë e kanë konspiracionin
shtetëror, të cilin shkrimtari ende mendon t’ia ofrojë lexuesit si
udhëtim vetëm të rëndomt artistik. Të gjitha këto kalime
kufinjsh për Kadarenë janë të mundëshme, të lejueshme, të
dobishme, ndërsa konstantinët e kohës sonë s’kanë mundur
për 43 (dyzet e tri) vjet t’i bëjnë 9 (nëntë) kilometra rrugë për
ta mbajtur besën e dhënë. Por çatia e letërsisë shqipe
gjithmonë ka pikuar bashkë me ndërgjegjen e shkrimtarëve.
Tash do të pyesim: Kush e solli Konstantinin?