shkarko - Syri 3

Arti shtetëror i letërsive të verbëra
58
demokracinë”. Po, Amerika e dinte se titizmi e demokracia nuk
shkojnë bashkë.
Politika amerikane e përbuzte çdo variantë të
komunizmit, edhe komunizmin e fjalisë teatrore ballkanase siç
e kishte përbuzë Roma variantin e krishterizmit të fjalisë
teatrore ballkanike. Përkundër qendrimit privat të Çërçillit,
Amerika sillej institucionalisht ndaj komunizmit të Stalinit, siç
bëri më vonë ndaj komunizmave ballkanikë të Titos, Enverit,
Çausheskut.
Nga variantet e komunizmave ballkanikë, komunizmi i
Titos përmes grupit të të paangazhuarve tentoi të kultivohej
në shtetet manifakturale afroaziatike. Në fillim të viteve të
gjashtëdhjeta grupin e shteteve të paangazhuara Amerika e
kundronte si djerrinë politike, në fillim, të Hindisë së Nehrusë e
të Egjiptit të Naserit, të grishur nga politika ballkanase e Titos,
e pastaj të shumë shteteve afroaziatike të cilat i dronin
Bashkimit Sovjetik. Në anën tjetër Bashkimi Sovjetik, i cili e
mbante veten inovator në politikën globale diktaturat
manifakturale të shteteve të paangazhuara i lexonte në
mënyrë imperialiste. Amerikës i mjaftonte, për fillim, ky lexim i
Bashkimit Sovjetik.
Në shtator të vitit 1961 me famfare e pompozitet, grupi
i të paangazhuarve, organizoi samit në Beograd, sipas fjalisë
teatrore ballkanike. Në këtë samit, me gjuhë teatrale
ballkanike u kritikua imperializmi, vatrat e krizave, u përkrahën
luftërat çlirimtare në Azinë juglindore, në Afrikë, në Amerikën
latine.
Fjalia teatrore e ballkanasit Tito në samitin e të
painkuadruarëve në Beograd e qetësoi paksa Bashkimin
Sovjetik. Në anën tjetër Amerika me potencën e vet politike
ushtarake përgatitej ta shpërblejë gjuhën e fjalisë teatrale të
kryetarit Tito. Duhet t’i përsërisim edhe njëherë fjalët e Z.
Kissinger: “Një vend evropianolindor për ta fituar të drejtën e
ndihmës amerikane nuk i nevoitej të bëhej demokratik, por do
t’i mjaftonte vetëm të dilte nga Traktati i Varshavës”.