shkarko - Syri 3

183 Barazimi i metafizikës gjuhësore dhe metafizikës
së personazhit
hir të ndikimit ideopolitik. Në këtë barazim të mikrostrukturës
dhe makrostrukturës do të zbulojmë pamfletin politik të
kamufluar në petkun artistik. Sipas strukturës së këtyre
trekëndëshave, s’kemi si t’u reshtemi përcaktimeve politike të
lexuesit. Ky lexues i ndërkyer shqiptar gjithnjë është më i
rrezikuari, sepse në këndin e përcaktuar të tij vazhdimisht bie
faji, tradhëtia, e të gjitha rreziqet politike, të qena e të paqena.
Përbindëshi socialist duhet të stisë rreziqet të
dimensioneve historikoideologjike, mitike, gjithëevropiane, për
t’i shpërndarë në të gjitha anët e atdheut të shqiptarëve. Ashtu
siç dalin nga përralla edukative: ujku, lugati, shtriga, e të tjerë
gogolë, për të kaluar tërë natën tek shtrati i fëmijës së
pagjumshëm. Koalicioni i ujkut, lugatit, shtrigës dhe gogolëve
të tjerë me prindërit e fëmijës synojnë frikën kurative. Të
njëjtin koalicion e bëjnë shkrimtarët ideologjikë me të gjithë
armiqtë e ndërgjegjes kombëtare, morale, sociale, që populli
të bëjë gjumin shpirtëror sa më të thellë.
Në kohën tonë është pranuar definimi i gabuar
psikologjik se shenja idiomatike, e konsoliduar në ndërgjegjen
njerëzore, përcakton ndërdijen. Që nga “Iliada” e Homerit e
deri tek “Përbindëshi” i Ismail Kadaresë, në trekëndëshin e
strukturimit letrar, Kali i Trojës e ka provokuar psiqiken
kolektive. Forca sugjestive e kësaj figure gjigante, qyshë në
tekstet parahomeriane, qëndronte para dyerve të Trojës, duke
pritur cila do të jetë entropia që do t’ia hapë dyert e natës së
krimit. Në “Iliadën” e Homerit u caktua entropia psiqike e
referencës politike të figurës, duke e shpërbërë metagjuhën e
paanshme të teksteve të vjetra parahomeriane. Me entropinë
funksionale të përcaktimit politik Kali i Trojës arriti para dyerve
të kryeqytetit shqiptar.
Ne, ende s’mund ta konstatojmë, se e din apo jo
shkrimtari i “Përbindëshit” mendimin e Jungut mbi “lejtmotivin
e njeriut bashkëkohor”, i cili tashmë e ka humbur aftësinë të
komunikojë me figurat mitologjike, po edhe me Kalin e Trojës:
“Sa më shumë të rritet tek njeriu aftësia e të kuptuarit, po aq