shkarko - Syri 3

319 Perënditë prapë kishin etje
Perënditë prapë kishin etje
“Perënditë e tu të shumtë të ngopshin famë, të
ngopshin gjak!” (Borhes)
Shekujt mizorë e shtypnin njëri-tjetrin sipas ciklit kohor
të shqiptarëve deri në pragun e feksimit të njëfarë drite
agimtare, që ne, me të drejtë apo jo, e quajmë Rilindje
kombëtare gjithëshqiptare. Para se ta quajmë Rilindje, do të
ishte më e përshtatshme ta quajmë “uturima” e lashtë e
rektimit. Lëvizjet patriotike evropiane shqiptarin e humbur në
pyllin ballkanik e shtynë të mendojë për njëfarë identiteti. Me
veshin e ndërgjegjes së zgjuar, gati rrëmbimthi, shqiptari filloi
t’i dëgjojë rektimat e shekujve të lashtë; të atyre që u detyruan
të ndahen nga Nëna për t’u shndërruar në një farë të humbur
që ne sot me konotacion mjaft të gabuar po i quajmë
DIASPORË. Shqiptari i diasporës dhe ai i Shqipërisë së
katandisur filluan t’i dëgjojnë këmbanat e barinjve të
ndërgjegjes kombëtare, ato këmbanat e pikëllimit e të
kushtrimit të meshtarëve shqiptarë që u binin për Tokën e
premtuar. Me të drejtë ose pa të drejtë, këtë zë të lashtësisë e
kemi quajtur RILINDJE kombëtare të cilës që në fillim i
mungonte FJALA.
Ky romantizëm frymëzues i Shqiptarit të Madh i
“shëronte” plagët duke filluar nga “plagët pellazge” të shpikura
nga rilindasit shqiptarë e deri tek pavarësia. Megjithëse
shkenca filologjike, me emërtime të gjymta politike, u implikua
në këtë mes, edhe më tej kjo periudhë u quajt dykuptimisht
krejtësisht romantike, që më vonë u keqpërdor aq
pamëshirshëm nga sockomunizmi.