shkarko - Syri 3

voglën çvendosje në studimet arkeologjike por i shqetësoi
shpirtrat e ballkanasve të mëvonshëm. Edhe sot s’dihet përse
me aq ngulm lakmuan çvendosjen e Trojës prej Azisë së
vogël në fshatin Gabela. Sipas Prajsit rruga e Odhisesë nuk
shpiente nga Troja në Itakë vetëm nëpër detin Egje, por nga
Itaka në Trojë dhe anasjelltas bëhet kryesisht nëpër detin Jon
dhe Adriatik. Në vitin 1986, gazetarët, psedointelektualët
jugosllavë, organizuan seanca “gjuhësore-televizive” ku
paditeshin të gjithë arkeologë sllavë që s’kanë qenë në
gjendje ta “zbulojnë këtë Trojë” në luginën e Neretves, para se
këtë ta bëjë “shkencëtari gjenial” nga Meksika e largët.
Arkeologët jugosllavë me gjysëm zëri, me ndjenjën e fajit,
përgjigjeshin se më lart se qyteti i Durrësit nuk është zbuluar
ndonjë element i kulturës helene. Ky kontest tragjikomik midis
gazetarëve dhe arkeologëve jugosllavë mbeti i pazgjidhur.
Mbase shpirti sllav me maliciozitet mazohist të Kosovës kishte
nevojë për një luftë të humbur paraantike, kur ende këta sllavë
silleshin nëpër stepat e Sibirit. Te fundi, e rëndësishme ishte
që kjo luftë e Trojës të jetë zhvilluar dhe të jetë humbur diku
në trojet e sotme sllave.
Eduard Sapiri, këtë ngulm për çvendosjen e Trojës nga
Azia e vogël në fshatin Gabela, do ta shpjegonte nëpërmes
ekonomisë së referencës, e cila s’ka nevojë për fakte
shkencore por vetëm për idetë e indoktrinimit kolektiv. Ky
indoktrinim, pa mundur të thotë asgjë se cilët do të kenë qenë
banorët e Trojës ballkanike provoi ta varrosë Trojën e vërtetë
të zbuluar nga racionalizimi evroperëndimor. Ekonomisë së
referencës së Lindjes i shërben shenji ideor, i cili do të
qëndrojë mbi turmën si shenjë e përhumbjes së identitetit të
individit. Andaj edhe sot gjuha plymësore e lindjes, pa
identitet, për pragmatizmin evroperëndimor mbetet gjuhë e
gjymtë konceptualisht.
Këtu qëndron, për shembull, ndryshimi perëndim-lindje
i shenjit dhe shenjuesin psikogjuhësor midis “Faustit” të
Gëtes dhe “Krimit ...” të Dostojevskit. Sipas ekonomisë ideore